Anlık Bildirim

Yan yatan Ay aracı sonrası Intuitive Machines’in hisseleri de “yan yattı”

ABD merkezli Intuitive Machines’in IM-2 görevi kapsamında Ay’a gönderdiği Athena iniş aracı olması gerektiği gibi iniş yapamadı. Şirketin hisseleri ise bu olay sonrası sert düştü.
Yan yatan Ay aracı sonrası Intuitive Machines hisseleri çakıldı Tam Boyutta Gör
NASA’nın özel sektörle Ay keşiflerini hızlandırma hedefi kapsamında desteklediği Intuitive Machines, ikinci Ay inişinde de beklenmedik bir sorunla karşılaştı. Şirketin Athena isimli iniş aracının, Ay yüzeyine başarıyla ulaşsa da yan yatmış halde olduğu tespit edildi. Bu durum, iniş aracının güneş panellerinden yeterli enerji üretememesine neden olarak görevi "nominal dışı" hale getirdi. Şirketin hisseleri ise adeta çakıldı.

Hisseler yüzde 24 düştü

Yaşanan olay, Intuitive Machines'in borsa performansına da doğrudan yansıdı. Şirketin hisseleri, olayın duyulmasının ardından piyasa öncesi işlemlerde yüzde 34 oranında değer kaybetti. Cuma günü borsaların açılmasıyla birlikte ise düşüş yüzde 24 olarak gerçekleşti.  Daha önceki ilk iniş misyonunda da benzer bir durum yaşanmış, Nova-C isimli araç yana yatmıştı. Şirketin üst üste yaşadığı bu teknik aksaklıklar, yatırımcıların güvenini sarsmış gibi görünüyor.

Şirket yetkilileri Cuma günü yaptıkları açıklamada, düşük güneş açısı ve iniş aracının güneş panellerinin yönü nedeniyle uzay aracının bataryasının hızla boşaldığını ve görevin sona erdiğini belirterek, "Ay yüzeyindeki Athena'dan alınan görüntüler Athena'nın yan yattığını doğruladı" dedi. İnişten sonra görev kontrolörleri, iniş aracının bataryaları tükenmeden önce NASA'nın PRIME-1 (sondaj) paketi de dahil olmak üzere çeşitli program ve faydalı yükten veriler almayı başardı.

Intuitive Machines, yapmış olduğu yaklaşık 120 milyon dolarlık sözleşmelerin yüzde 90’ını halihazırda almış durumda. Ancak kalan ödemelerin bir kısmı, Ay’a taşınan yüklerin operasyonel olup olmamasına bağlı. Bu nedenle, Athena’nın yana yatması ve enerji sorunları, şirketin gelir hedeflerini etkileyebilir. NASA, PRIME-1 yükü için firma ile 62,5 milyon dolarlık sözleşme imzalamıştı.

Yan yatan Ay aracı sonrası Intuitive Machines hisseleri çakıldı Tam Boyutta Gör
Athena, Ay yüzeyine 11 farklı bilimsel yük taşıdı. Bunlar arasında su buzu ve diğer kaynakları araştıracak bir sondaj sistemi, Ay’daki ilk veri merkezi ve mobil şebeke altyapısı da bulunuyor. Ancak yana yatmış olması, bu sistemlerin ne ölçüde çalıştırılabileceği konusunda belirsizlik yaratıyor.

Intuitive Machines, NASA’nın Ay’a dönüş stratejisinde önemli bir oyuncu olmaya devam etse de, sektördeki rekabet kızışıyor. Bir diğer ABD merkezli uzay şirketi Firefly Aerospace geçtiğimiz günlerde Blue Ghost iniş aracını Ay’a başarıyla indirdi. Bu, özel bir şirket tarafından gerçekleştirilen en başarılı yumuşak iniş olarak kayıtlara geçti.

Ay’a gitmek neden halen zor?

Çoğu insan NASA’nın 1969’da Ay’a insan indirmesi ile günümüz özel şirketlerinin iniş denemelerini kıyaslayarak Ay’a inmenin neden onca teknolojiye rağmen zor olduğunu soruyor. Aslında cevap büyük oradan soruda gizli.

Apollo görevleri, ABD hükümetinin Soğuk Savaş sırasında Sovyetler Birliği’ne karşı yürüttüğü devasa bir prestij projesiydi. NASA, neredeyse sınırsız bütçe ile çalıştı. Günümüz özel şirketleri ise devlet desteği alsalar da büyük oranda kâr amacı güden ticari girişimler. Maliyetleri düşürmek, projeleri ekonomik hale getirmek zorundalar. NASA, Apollo döneminde "masrafı ne olursa olsun başarı" mantığıyla hareket etti; özel şirketler ise "daha ucuz ama sürdürülebilir çözümler" geliştirmeye çalışıyor. Zaten NASA dışında Ay’a inen diğer devlet ajanslarının yüksek başarı oranları da ortada.

Bir diğer önemli fark ise iniş araçlarının tasarımları. Apollo modülü, insanların manuel olarak kontrol ettiği bir sistemdi. Astronotlar, Ay yüzeyine yaklaşırken inişi kendileri yönetti. Şu an ise özel şirketler, inişleri tamamen otonom hale getirmeye çalışıyor. Yapay zeka, sensörler ve otomatik sistemler kullanılıyor. Athena özelinde iniş sırasında lazer mesafe ölçerde sorun ve parazit yaşandığı belirtiliyor.

Üstelik ticari görevler Ay’ın daha önce hiç keşfedilmemiş alanlarına gitmeye çalışıyor. İnsanlı görevler büyük oranda düz olan Ay bölgelerine indir. Örneğin Athena, Ay’ın güney kutbundan 160 km uzakta, daha önce hiçbir aracın gitmediği bir yere iniş yaptı. Bunu Konya Ovası’na uçak indirmeye çalışmakla Kaçkar Dağları’na uçak indirmek ile kıyaslayabilirsiniz.

Kaynakça https://www.reuters.com/technology/space/intuitive-machines-stock-plummets-after-second-apparent-sideways-moon-landing-2025-03-07/ https://www.intuitivemachines.com/im-2 Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:
DH Android Uygulamasını İndir DH iOS Uygulamasını İndir
Sorgu:

Editörün Seçtiği Sıcak Fırsatlar

Sıcak Fırsatlar Forumunda Tıklananlar

Tavsiyelerimiz

Yeni Haber
şimdi
Geri Bildirim