Alzheimer tedavisi için yeni bir yöntem: 5-D Parmak izi

Neden Parmak İzi?
Hastalıkların Tedavisinde Yeni Bir Kapı Aralayacak
Yorumlar

Alzheimer ve Parkinson gibi nörodejeneratif (kazanılmış becerilerin sonradan kaybı ve mental yıkım ile sinir sistemini etkileyen) hastalıklar, henüz tam anlamıyla keşfedilebilmiş değil. Bilim insanları düzgün şekilde oluşmayan protein zincirlerinin, amiloid olarak adlandırdıkları kitleler halinde beyinde toplandığını ve dokuların sağlıklı işleyişini bozarak bu tür hastalıklara yol açtığını düşünüyorlar ancak vücuttaki her hücrenin işleyişi için zaruri olan protein moleküllerinin yapısının yeterince iyi incelenememesinden dolayı amiloidlerin oluşumu ve faaliyetleri açıklanamıyordu.

Michigan ve Fribourg üniversitelerindeki araştırmacılar ise vücuttaki proteinlerin yapısının daha iyi incelenmesine olanak sağlayan bir yöntem geliştirdi. 5-D parmak izi adını verdikleri bu yöntem, protein moleküllerinin sadece genel bir resmini görme imkanı sunan eski yöntemlerin aksine molekülün şeklini, hacmini, elektrik yükünü, dönüş hızını ve diğer moleküllere bağlanma eğilimini ölçerek daha detaylı bilgilere ulaşmayı mümkün kılıyor.

Neden Parmak İzi?

Michigan Üniversitesi Biyomedikal Mühendislik bölümünden Profesör David Sept, eski yöntemlerin bir insanı sadece boy ve kilosuna bakarak tanımlamaya çalışmak gibi olduğunu ancak 5-D parmak izinin ise insanın cinsiyet, saç rengi ve kıyafet gibi ek tanımlayıcılarla anlaşılmasını daha kolay kıldığı bu nedenle yönteme insanlar hakkında pek çok detay veren ‘‘parmak izi’’ adını verdiklerini söyledi.

Proteinlerin incelenmesi için ilk olarak uzmanlar 10-30 nanometre genişliğinde ve 1 nanometre boyutundaki gözeneklere protein molekülünü ekliyor. Daha sonra bu gözenekleri tuz çözeltisi ile doldurup çözeltiye elektrik akımı veren araştırmacılar protein molekülü gözeneklerin üzerinde çökerken elektrik akımında küçük, ölçülebilir hareketlenmelere neden olduğunu keşfettiler. Bu akımı dikkatli bir şekilde ölçerek araştırmacılar proteinin benzersiz beş boyutlu imzasını belirleyebilir ve neredeyse anında tanımlayabilir.

Araştırmanın baş yazarı Michael Mayer, gözeneklerin çok dar olduğu için her defasında sadece bir adet protein molekülünü inceleyebildiklerini ve her parçacığın amiloidlerin vücut içinde nasıl davrandığına dair kendilerine yeni bir bilgi verdiğini ifade etti.

Hastalıkların Tedavisinde Yeni Bir Kapı Aralayacak

Araştırmacılar şimdi bu yöntemi kullanarak vücuttan alınan kan veya sıvı örneği ile proteinlerin yapısını hızlıca çözen bir cihaz geliştirmenin peşinde. Protein ve amiloidlerin yapısının tamamen keşfedilmesi halinde başta nörodejeneratif hastalıklar olmak üzere vücutta hatalı protein zincirlerinin neden olduğu pek çok hastalık için yeni tedavi yöntemleri geliştirilebilecek.