CRISPR Cas 9 kullanılarak IVF’nin başarı oranı yükseltilebilir

OCT-4 geni durdurulmuş
Farelerde elde edilen sonuçlar insanlarda farklı olabiliyor
Olumsuz sonuçları da olabilir
Yorumlar

Metehan Göktaş

Yazar

CRISPR Cas 9 kullanılarak IVF’nin başarı oranı yükseltilebilir

Gen düzenleme şüphesiz bilim dünyasının en ilgi çekici konularından birisi. Bu alandaki yeni CRISPR Cas9 tekniği de son zamanlarda oldukça hakkında araştırma yapılan bir yöntem. Son gelen haberlerde yeni tekniğin IVF yönteminde de kullanılabileceğine yer verildi.

Araştırmacılar son yaptıkları deneyde IVF tekniğine başvuran ve gönüllü olan 41 çiftten elde ettikleri embriyoları kullanmışlar. Denemelerin çoğunlukla fareler üzerinde yapıldığı düşünüldüğünde çalışma gerçeğe bir adım daha yaklaşmış diyebiliriz ki sonuçlar da farelerde alınan sonuçların insanda farklı olabileceğini göstermiş.

Ek olarak araştırmanın yapıldığı İngiltere’de kanunlar bu tür çalışmalarda kullanılan embriyoların sadece 14 gün boyunca canlı kalmasına izin verilirken çalışmada yer alan 41 embriyo sadece 7 gün boyunca gözlemlenmiş.

OCT-4 geni durdurulmuş

OCT-4 adı verilen ve yine aynı adlı proteinin sentezlenmesini sağlayan bir gen CRISPR Cas 9 yöntemiyle işlevsiz hale getirilmiş. Bu işlem sonucunda farelerde sadece normalde birarada bulunan hücreler topluluğu olan blastosistin dağıldığı rapor edilirken insanlarda ise bu duruma ek olarak bazı dokular da olumsuz etkilenmiş.

Solda 5. günündeki normalde bir hücre yer alırken sağda ise yine aynı evredeki OCT-4 geni olmayan embriyo bulunmakta.

Farelerde elde edilen sonuçlar insanlarda farklı olabiliyor

Yukarıda da belirttiğimiz üzere çalışma sayesinde fareler üzerinde rapor edilen etkinin insanlar üzerinde farklı olabileceği bir kez daha kanıtlanmış olurken, uzmanlara göre CRISPR Cas 9’un genlerin işlevinin keşfedilmesinde de kullanılabileceği ortaya çıkmış oldu.

Bu gelişmenin IVF’ye olan katkısı ne dersek, genlerin işlevi öğrenilebildiği için ileride duruma göre bazı genlerde düzenlemeye gidilerek IVF işleminde başarı artışına kapı açılması örnek verilebilir. Tabi bu gelişmenin hayata geçirilmesini hemen olmayacak zira uzmanlara göre çalışma bu doğrultuda sadece bir ilk adım.

Olumsuz sonuçları da olabilir

Tabi her CRISPR çalışmasının olmazsa olmaz dezavantajı burada da geçerli. Kötü niyetli kullanım sonucu ebeveynlere istediği özellikteki bebeğe imkanı sunulabilir. İyi niyetli olarak sadece IVF’nin geliştirilmesi için kullanılsa bile yeni kalıtsal rahatsızlıkların ortaya çıkmasına sebep olunabilir ki bu bozukluğun nesilden nesile geçebilmesi gibi bir sorun da var.

Dolayısıyla çalışmanın hayata geçirilmeden önce bilim adamlarının konuyu derinlemesine araştırması gerekli. Umarız teknik önümüzdeki dönemde olumlu sonuçlarla hayata geçer. İlerleyen günlerde gelişmeleri hep birlikte takip ediyor olacağız.