2018 yılının Mayıs ayında Opportunity adlı Mars araştırma aracı, 2004’ten bu yana görevini yapmaya devam ediyordu ve bunu bırakması için hiçbir sebep yoktu. Kısa süre sonra oluşan büyük kum fırtınası, gezegeni tamamen görünmez hale getirirken aracın güneş panelleri de ince taneli kumla kaplanmıştı. Araç, elektrik üretemediği için NASA ile haberleşemedi ve ajans, bu yıl Şubat ayında aracı resmen ölü ilan etti. Bilimciler, benzer kum fırtınalarının Mars yüzeyinden suyu da attığını düşünüyor.
Tarihinde yaklaşık 4 milyar yıl önce kalın bir atmosfere sahip olduğu düşünülen Mars, yüzeyinin yüzde 20’sinde de su bulunduruyordu. Manyetik alanını kaybettikten sonra atmosferi güneş rüzgarlarıyla yok edilen gezegen, yaşanamaz hale geldi.Yüzeyde kalan su ise ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO) uydusu gözlemlerine göre kum fırtınaları tarafından bitirildi.
Atmosferde parçacıklar normalde 20km irtifada asılı kalırken TGO’nun gözlemlerine göre kum fırtınaları H2O moleküllerini 80km irtifaya taşıdı.
Nature dergisinde Geronimo Billanueva tarafından yayınlanana göre bu irtifada atmosferin inceliğinin de etkisiyle yüklü güneş parçacıkları bu molekülleri hidrojen ve oksijen atomlarına çok daha kolay ayırıyor.
Gelecek insanlı ve robotik görevlerde kritik bir önem arz eden kum fırtınaları, bilim insanları tarafından sürekli araştırılıyor. Mars yüzeyindeki Curiosity aracı, Opportunity’nin aksine enerjisini güneşten değil nükleer reaktöründen aldığı için fırtınalar sırasında çok daha stabil bilgi sağlayabiliyor. Bu bilgilerle ortaya çıkan kilit sonuçlardan bir tanesi de büyük bir fırtına başladığında küçüklerin ortadan kaybolduğu oldu.
Bu kaybolan küçük fırtınalar aslında Opportunity gibi araçların üzerinden kumları temizleyip tekrar enerji üretebilmelerine imkan sağlıyordu. Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:
Bana çok korkutucu geliyor bunlar.