Tat algısı normal kilolu ve obez kişiler arasında farklılık gösteriyor

Obezite
Tat algısı
Yorumlar

Tuğrul Güven Erturun

Bilim, sanat, horoloji yazarı

Bireylerdeki gereğinden fazla besin tüketme eğilimi, yiyeceklerin verdikleri hazların bir sonucu olarak karşımıza çıkabiliyor. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre normal kiloya sahip insanlar ile fazla kiloya sahip insanlar arasında; yiyeceklerin tatlarının algılanması arasında anlamlı bir farklılık saptanamamasına karşın, obez olan katılımcıların obez olmayan katılımcılara oranla; yiyeceklerin başlangıcında algıladıkları tat duyusunun çok daha kuvvetli olduğu tespit edildi.

Tat algısı normal kilolu ve obez kişiler arasında farklılık gösteriyor

Ayrıca yemek başlangıcından sonra alınan tat duyularnın, obez olan katılımcılarda, obez olmayanlara oranla; kademeli ve daha hafif bir şekilde azaldığı da bildiriliyor. Yiyeceklerden alınan haz miktarının belirlenmesi; bazı insanların niçin diğer insanlara oranla daha fazla besin maddesi tükettiklerini açıklamaya yardımcı olacak gibi görünüyor.

Obezite

Obezite toplum açısından oldukça büyük bir kitleyi kapsayan bir sağlık sorunu olmayı sürdürüyor. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki halkın yaklaşık olarak %30'u obez ve Amerikan toplumundaki obeziteye bağlı sağlık sorunları yükselmeye devam ediyor. Obezitenin çok farklı sebepleri olsa da yiyeceklerin miktarı ve tüketilen yiyeceklerin cinsinin de obezite açısından önemli bir rolü bulunuyor. Bu noktada da tat algılarının fazla besin tüketimine sebep olduğu düşünülüyor.

Bireyler, gereğinden fazla gıda maddesi tükettikçe azalan marjinal tat algısı olarak adlandırılan bir durum içerisine giriyorlar. Bu durum sonucunda da besin tüketiminden alınan haz ve lezzet seviyeleri düşüş eğilimi gösteriyor. Besinden alınan haz ile besin tüketim miktarı arasındaki ilişki ise ''duyusal spesifik tokluk'' olarak adlandırılıyor.

Marjinal tat algısı algısının obez, fazla kilolu ve normal kilolu kişilerde farklılık gösterip göstermediğini, beslenme bilgisinin marjinal tat algısı adı verilen durumu etkileyip etkilemediğini ve kişilerin anlık lezzet algılarını belirlemek amacıyla the University of Iowa kurumundan bir grup araştırmacı 290 yetişkini içeren ( 161 kişi normal kilolu, 78 fazla kilolu, 51 obez ) klinik olmayan randomize kontrollü araştırma yaptı.

Tat algısı

Araştırma içerisinde katılımcılara bir parça çikolata sunuldu ve katılımcılara bu çikolatadan kendilerini rahatsız hissetmeyene kadar; istedikleri kadar tüketebilecekleri söylendi. Katılımcılar sayıları 2 ila 51 parça arasında değişen miktarlarda çikolata tüketti. Katılımcıların yarısına ise araştırma öncesinde çikolata hakkında besinsel bilgiler verildi.

Belirli bir yiyecekten alınan hazzın; yiyecek daha fazla yendikçe azaldığı düşünülüyor. Araştırma sonuçlarına göre normal kilolu ve fazla kilolu katılımcılar arasında hissedilen lezzet algısı arasında çok büyük bir fark tespit edilmemekle birlikte; tüketilen her çikolata parçasından sonra haz derecelendirmesinin genel olarak düşüş eğilimi gösterdiği belirlendi.

Bütün bunlarla birlikte obez katılımcıların başlangıçta daha yüksek tat algısına sahip oldukları, yenilen her parça çikolatadan sonra alınan haz ölçeğinin; obez olmayan bireylere göre daha yüksek puanlarla eşleştirildi tespit edildi. Ayrıca obez kişilerin yiyeceklerden aldığı haz skalası da diğer katılımcılara oranla daha yavaş bir oranla düşüş gösterdi.

Araştırma öncesinde aç olan insanların ise daha kuvvetli bir tat algısına sahip oldukları, kadınların lezzet algılarının erkeklerden daha hızlı azaldığı ve çikolata tüketiminden önceki bilgilendirmenin; tat algısını etkilemediği keşfedildi.

Bulgular neticesinde, obez katılımcıların lezzet algılarında, obez olmayanlara benzer bir düşüş yaşamak için obez olmayan katılımcılardan daha fazla miktarda çikolata tüketmesi gerektiği belirlendi. Bütün bu durumlar da obez insanların niçin normal kilolu insanlara oranla daha fazla besin maddesi tükettiğini açıklıyor gibi görünüyor.