İnce Satırlar
Liste Modu
Döşeme Modu
Sade Döşeme Modu
Blog Modu
Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden Tomasz Kaminski'nin liderlik ettiği araştırma, 1670 yılında gerçekleşen CK Vul isimli bir yıldız patlamasını temel alıyor. Dünya'dan yaklaşık 2300 ışık yılı uzaklıkta gerçekleşen patlama 'parlak kırmızı nova' türüne ait. Kırmızı nova patlamaları, iki farklı yıldızın çarpışmasıyla ortaya çıkıyor. Çarpışmanın ardından ise iki yıldız birleşerek yeni ve kırmızı bir merkez yıldızı oluşturuyor.
Araştırmaya konu olan yıldız ilk kez bundan tam 348 yıl önce gözlemlenmiş. O zamanlar patlama henüz yeni gerçekleştiği için Dünya'dan çıplak gözle rahatlıkla görülebiliyormuş. Ancak sonrasında patlamanın ışığı yavaş yavaş sönmüş. Şu anda ise bu yıldız birleşmesinin kalıntılarını yalnızca teleskoplar yardımıyla görebiliyoruz.
Birleşme ilk kez 1670 yılında gözlemlenmiş olsa da o zamanlar bu patlamanın bir kırmızı nova olduğu bilinmiyordu. Bunun yerine çok uzun bir süre patlamanın normal bir nova patlaması olduğu düşünülmüştü. Ancak 2013 yılında bölgede ilginç izotop gaz moleküllerinin tespit edilmesiyle astronomların novaya olan ilgisi arttı ve patlama tekrar incelenmeye başlandı.
Nihayet Tomasz Kaminski liderliğindeki ekip, yapılan araştırmalar sonucunda patlamanın aslında bir kırmızı nova olduğu ve tespit edilen gaz molekülünün de 26AlF, yani alüminyumun radyoaktif izotopunu içeren alüminyum monoflorit olduğu sonucuna ulaştı.
26AlF molekülünün tespit edilmesiyle beraber hem CK Vul birleşmesini hem de genel anlamda kırmızı nova patlamalarını daha iyi anlaşılabileceği ifade ediliyor. Araştırmacıların ulaştığı ilk sonuçlardan birisi; birleşmedeki iki yıldızın da çok da büyük boyutlara sahip olmadığı ve birisinin yaklaşık 1 ile 2.5 Güneş arasında bir kütleye sahip olduğu yönünde olmuş.
Kaminski ve arkadaşları tarihte bir ilke imza atmış olsalar da uzayda radyoaktif maddelerin bulunduğu aslında uzun bir süredir zaten biliniyordu. Bilim insanları yalnızca Samanyolu Galaksisi'nde yaklaşık iki Güneş kütlesi kadar 26AlF molekülünün bulunduğunu tahmin ediyor. Ancak gama ışını dalgaboylarında gerçekleştirilen bu gözlemlerde radyoaktif molekül sinyallerinin nereden geldiği belirlenemiyordu. Kaminski ve ekibinin araştırması ise hem moleküllerin yerini tespit etti hem de nasıl ortaya çıktığını bulmuş oldu.
Ancak yine de galaksimizdeki radyoaktif moleküller hakkında bazı bilinmeyen noktalar mevcut. Zira CK Vul'da tespit edilen moleküllerin toplam kütlesinin Plüton'un yaklaşık dörtte biri kadar olduğu tahmin ediliyor. Yani iki Güneş kütlesindeki moleküllerin çok büyük bir çoğunluğunun yeri hala belirlenememiş durumda.
ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array ) ve NOEMA (Northern Extended Millimeter Array) radyo teleskopları kullanılarak yapılan araştırmanın Nature Astronomy'de yayınlanan makalesine ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.
Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:
Bana çok korkutucu geliyor bunlar.