Alman şirketten F-35’i radarda yakaladık iddiası

Gerçek savaş ortamında görmek lazım
Yorumlar

Almanya merkezli radar teknolojileri şirketi Hensoldt, ilk kez 2018 yılında ortaya attığı F-35’leri radarla takip ettikleri iddiasını yeniden gündeme getirdi.

Şirket, Amerikan Hava Kuvvetlerine ait iki adet F-35’i TwInvis adını verdiği yeni bir pasif radar sistemiyle takip ettiğini iddia ediyor. Hensoldt’a göre söz konusu uçaklar, 2018 yılında düzenlenen Berlin Air Show sonrası kalkış yaptıkları pistten itibaren 150 kilometre boyunca takip edilmiş.

Şirketin kullandığı ve yeni nesil radar teknolojilerinden olan pasif radar sistemleri, geleneksel radarlardan farklı şekilde işliyor. Bahsi geçen teknoloji; radyo istasyonları, televizyonlar, baz istasyonları ve ticari radar gibi üçüncü kaynaklardan gelen dalgalar üzerinden işliyor. Söz konusu dalgaların ışıma verileri cisimlere çarpıp yansıdıklarında ise takip edilmek istenen hedefler görüntülenebiliyor.

Bistatik Doppler Hareketi denilen sistem farklı bir lokasyondan iletilen sinyale ihtiyaç duyuyor. Sinyal kaynağından alınan veri ile uçan cisim üzerinden yansıyan veri arasındaki gecikmenin hesaplanmasıyla hedefin yeri tespit edilebiliyor. Ancak sistem henüz yeteri kadar gelişmiş olmadığı için radar güdümlü füzeleri hedeflere yönlendirme gibi bir yeteneği bulunmuyor. Fakat AIM-9X Sidewinder gibi kızılötesi güdümlü füzelerin TwInvis sistemi yardımıyla hedeflerin egzozu sıcaklığına yönlendirilebileceği belirtilmiş.

Dış kaynaklı sinyallere ihtiyaç duyan TwInvis sisteminin sahip olduğu bir diğer engel ise bu tür sinyalleri yayan kaynakların açık deniz ortamlarında ya da yerleşim yerlerine uzak bölgelerde bulunmaması. Bu da radar sisteminin veri elde edecek kaynak bulamamasından dolayı işlevsiz kalması anlamına geliyor.

Alman şirketin iddiasına şüpheyle yaklaşılmasını gerektiren bir durum daha bulunuyor. Barış zamanlarında F-35’ler RCS enhancer ve transponder denilen özel verici sistemler taşıyor. Hava trafiğini tehdit edip uçuş emniyetinde gedikler açılmasını engelleyen bu vericiler, sivil yolcu uçaklarında olduğu gibi F-35’lerin de irtifa, hız ve uçuş bilgilerini hava trafik kontrol merkezlerine iletiyor. Bundan da uçakların zaten radardan gizlenme gibi bir durumu olmadığı anlaşılıyor.

Gerçek savaş ortamında görmek lazım

Burada, TwInvis sisteminin işe yaramayacağı anlamının çıkarılmaması gerektiği ifade eden uzmanlar, sistemin savaş koşullarında ve hedeflerin transponderleri kapalı iken test edilmesi gerektiğini hatırlatmış.

Savaş koşullarında pasif radar sistemlerine veri sağlayan radyo sinyallerinin elektronik harp yöntemleri gibi saldırılarla devre dışı bırakılması ihtimali ise sistemi etkisiz kılabilecek bir başka durum olarak dikkat çekiyor.