Intel, batmak için çok büyük olabilir: ABD, kurtarma planları yapıyor

Nedir bu "Batmayacak kadar büyük" ?

"Batmayacak kadar büyük" veya "too big to fail" söylemi, özellikle finans ve ekonomik alanlarına aşina olanların duyduğu bir terim. Bu ifade, bazı büyük şirketlerin veya finansal kuruluşların çok önemli ve büyük oldukları için batmalarına izin verilemeyeceği anlamına geliyor.

Bu tür kuruluşların çöküşü, ekonomi üzerinde büyük olumsuz etkiler yaratacağı için hükümetler veya merkez bankaları tarafından kurtarma müdahaleleriyle desteklenir. Örneğin, 2008 küresel finansal krizinde bazı büyük bankalar için bu politika benimsenmişti. Tarihinin en kötü döneminden geçen Intel için de görünüşe göre bu müdahaleler gerektiğinde uygulanacak.

Intel’i kurtarmak

ABD’li yasa yapıcılar Intel’in batmasının önüne geçecek önlemler üzerinde sessizce tartışırken henüz bunların yalnızca ihtiyati tedbir amacıyla sürdürüldüğünü belirtmek gerekiyor. Intel, 2024 üçüncü çeyrek kazanç çağrısında yüksek miktarda zarar açıklasa da gelirleri beklenenin üstündeydi. Intel, halihazırda 1968′deki kuruluşundan bu yana en önemli yeniden yapılanma süreçlerinden birini yürütüyor.

Intel'in başarısız olması durumunda ABD, en gelişmiş çiplerini üretmek için Tayvanlı TSMC ve Güney Koreli Samsung gibi yabancı şirketlere bağımlı hale gelecek. Her ne kadar bu iki şirketin ABD’de üretim tesisleri bulunsa da, bu tesislerin toplam üretim kapasitesi oldukça sınırlı. Ayrıca, TSMC ve Samsung’un ana merkezlerinin bulunduğu Tayvan ve Güney Kore, Çin'e olan yakınlıkları nedeniyle stratejik risk taşıyor.

Intel'in iflasının istenmemesinin bir diğer önemli nedeni de şirketin ABD ekonomisine sağladığı katkı. 2023 yılında 40 milyar doları aşan ihracat geliri ile ülkenin en büyük ihracatçıları arasında yer alan Intel, ABD Savunma Bakanlığı'nın Secure Enclave programı aracılığıyla ordu için ileri teknoloji çipler üretiyor. Ayrıca, iş gücü bakımından da önemli bir rol oynayan Intel, son dönemlerde 16.000’den fazla çalışanını işten çıkarmasına rağmen hala 120.000'den fazla kişiye istihdam sağlıyor.

Tüm bunlara ek olarak politika yapıcıların Beyaz Saray'ın 2008 yılında Chrysler ve General Motors için yaptığı nakit yardımlarına çekimser yaklaşıyor. Bunun yerine, hükümetin özel sektör birleşmelerini teşvik edebileceği belirtiliyor. Ne de olsa Arm ve Qualcomm'un Intel'in bir kısmını ya da tamamını satın almakla ilgilendiğine dair bazı söylentiler var, ancak bazı uzmanlar Intel'i parçalamanın kimseye faydası olmayacağını söylüyor.

Intel’in durumu gelecekte nasıl şekillenir bilinmez; ancak şirket, 18A üretim sürecinde ilerlemeye devam ediyor. Firma henüz çok büyük üretim anlaşmalarına imza atmış olmasa da şirket, Amazon ve diğer iki şirketin yeni nesil yarı iletkenleri için bu teknolojiyi kullanmayı taahhüt ettiklerini açıkladı.