Avrupa'nın Starlink'e rakip sistemi: IRIS²

Yapay zeka uydulara da geliyor
Yorumlar

Deniz Çakmak

Haber Editörü

Avrupa'nın Starlink'e rakip sistemi: IRIS² — Avrupa, **6 milyar euro** harcayarak SpaceX'in Starlink'i ve Amazon'un Kuiper'ine rakip **IRIS²** isminde bir uydu ağı kurmaya hazırlanıyor. **170'e kadar uydudan** oluşan filo, Avrupa Birliği hükümetleri için şifreli iletişim sağlayacak ve **2025 ile 2027** yılları arasında uzak bölgelere yeni **geniş bant hizmetleri** sunacak. Şuan için ana IRIS² sözleşmesi için onaylanmış tek yarışmacı Airbus, Thales Alenia Space, Eutelsat, Hispasat ve SES'ten oluşan bir konsorsiyum.

Ancak IRIS² projesi ciddi bir zorlukla karşı karşıya: yapay zekadaki hızlı ilerlemelere karşı ayak uyduramama tehlikesi. Eski Fransız Hava Kuvvetleri şefi Denis Mercier ve eski Airbus yöneticisi Marc Fontaine geçen hafta Politico'da yazdıkları bir yazıda "IRIS² daha fırlatılmadan geride kalma tehlikesiyle karşı karşıya" diye uyardı.

Mercier ve Fontaine, yerleşik yapay zeka yazılımı konusunda uzmanlaşmış bir Alman start-up'ı olan Helsing'de yönetici olarak çalışıyor. IRIS² tasarlandığında yapay zekanın "biraz fütüristik bir teknoloji" olduğunu belirten yazarlar, "Fakat son iki üç yılda dünya, yapay zekanın olgunlaştığını ve neredeyse her yerde kullanılmaya hazır olduğunu fark etti." sözlerini kaydetti.

Bir sözcü, "Şu anda çok umut verici bir seçenek olan IRIS² sistemini çalıştıran algoritmalara yapay zeka yeteneklerini dahil etme ihtimalini araştırıyoruz" açıklamasında bulundu.

Teknoloji uzmanları, ileri bilgi işlemin, istihbarat teşkilatları gibi kullanıcılar tarafından uzaydan veya diğer kaynaklardan gelen büyük miktarda ham veriyi işlemek ve analiz etmek için sahada yaygın olarak kullanıldığını söylüyor.

Yapay zeka uydulara da geliyor

Yapay zekayı doğrudan uydulara yerleştirmek (Edge Computing olarak da bilinir), analistler için aşırı veri yükünü azaltmalarına veya kendilerini karmaşık karıştırma tekniklerine göre ayarlamalarına olanak tanıyabilir.

Yazarlar, "Çin gibi rakip ülkelerin bu temel özelliği kendi uydularına entegre ettiklerini varsaymalıyız - Avrupa'nın IRIS²'yi bu olmadan fırlatmayı göze alamaz" sözlerini sarfetti.

Airbus liderliğindeki grup, Helsing makalesi hakkında doğrudan yorum yapmadı ancak IRIS²'nin "Avrupa çapındaki şirketlerin en son teknoloji ve uzmanlığından yararlanmayı hedefleyeceğini" söyledi.

ESA, ana IRIS² sözleşmesi imzalandıktan sonra işin yavaş yavaş daha küçük şirketlere aktarılacağını söyledi. ESA Navigasyon müdürü Francisco-Javier Benedicto Ruiz, "Bu iş biraz zaman alacak ve 2024 yılı boyunca sürecek" açıklamasında bulundu.