İlk defa aynı görüngede dönen “kardeş” gezegenler keşfedildi

Aynı yörüngeyi paylaşan gezegenler keşfedildi
Güneş Sistemi’ndeki “Truva atları”
Ay’ın iki katı kütlesinde
Yorumlar

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

truva atı gezege — Gökbilimciler genç bir yıldızın etrafında Jüpiter benzeri bir gezegenle aynı yörüngeyi paylaşan bir "**kardeş**" **gezegen** keşfettiler. Bu keşif aynı zamanda önemli bir **mihenk taşı** olarak kabul ediliyor. Zira bu tür bir yörünge sisteminin varlığı teorik olarak kabul edilse de daha önce gözleme dayalı bir kanıt elde edilememişti. Ek olarak elde edilecek bilgilerin, gezegenlerin oluşumana dair soruları cevaplayabileceği düşünülüyor.

Aynı yörüngeyi paylaşan gezegenler keşfedildi

Araştırmacılar Erboğa (Centaurus) takımyıldızında 370 ışık yılı uzaklıkta bulunan PDS 70 sistemini gözlemlemek için Şili'deki Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Teleskop Dizisi ALMA'yı kullandılar. PDS 70 sistemi ilk defa keşfedilmiyor, bu sistemde zaten “PDS 70b” ve “PDS 70c” olarak bilinen Jüpiter benzeri iki gezegenin var olduğu biliniyordu. Ancak takip gözlemlerinde “PDS 70b” adlı Jüpiter benzeri gezegenin yörüngesinde aktif olarak oluşmakta olan veya çoktan oluşmuş yeni bir gezegeni temsil eden enkaz bulutu tespit edildi.

kardeş gezegenler — Madrid Astrobiyoloji Merkezi'nde çalışmanın başyazarı **Olga Balsalobre-Ruza** yaptığı açıklamada, "Yirmi yıl önce, “Truva atı” veya “eş yörüngeli gezegenler” olarak adlandırılan benzer kütleli gezegen çiftlerinin, yıldızları etrafında aynı yörüngeyi paylaşabileceği tahmin edilmişti. İlk defa bu fikrin lehine kanıtlar bulduk" dedi.

Güneş Sistemi’ndeki “Truva atları”

Yapılan gözlem Truva atı gezegeni bakımından bir ilk olsa da aslında bilim insanları Güneş Sistemi’nden bu tip durumlara aşina. Bunun en ünlü örneği, Jüpiter'e Güneş etrafındaki yörünge yolculuğunda eşlik eden 12.000'den fazla kayalık cisimden oluşan bir aile olan Truva asteroitleridir. Bu durum, bilim insanlarına diğer yıldızların yörüngesinde de benzer bir olayın yaşanabileceği ilhamını verdi.

Ay’ın iki katı kütlesinde

Gezegen sisteminin gözlemleri sırasında araştırma ekibi, PDS 70b'nin yörüngesinde Truva atlarının var olabileceği bir noktada bir enkaz bulutu fark etti. Bulgular, Truva atı gezegeni ya da oluşum halindeki bir gezegen olabilecek, Ay’ın yaklaşık iki katı kütlesine sahip bir enkaz bulutuna işaret ediyordu.

NASA'ya göre, 2018 yılında keşfedilen PDS 70b ötegezegeni üç Jüpiter kütlesine sahip ve yıldızının etrafında bir yörüngeyi tamamlaması 119 yıldan fazla sürüyor. Araştırmacılar gözlemlerini ve kardeş gezegenlerin keşfini doğrulamak amacıyla PDS 70b ve enkaz bulutunun yıldızın etrafındaki uzun yörünge periyodunda ne kadar ilerlediğini görmek için ALMA'yı kullanabilecekleri 2026 sonrasına kadar beklemeleri gerekecek.