İngiltere, “cinayet tahmini” algoritması üzerinde çalışıyor

Algoritmalarla suç öncesi müdahale
"Distopik", "korkutucu", "yanlı"
Yorumlar

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

İngiltere, “cinayet tahmini” algoritması üzerinde çalışıyor — Steven Spielberg’in kült bilim kurgu filmi **Minority Report** (Azınlık Raporu), yıllar önce suçun daha işlenmeden önlenebileceği bir geleceği gözler önüne sermişti. Tom Cruise’un canlandırdığı dedektif, henüz gerçekleşmemiş cinayetleri engellemekle görevliydi. O dönem için distopik bir kurgu gibi görünen bu senaryo, bugün **İngiltere**'de gerçeğe bir adım daha yaklaşıyor.

Birleşik Krallık hükümeti, kamu güvenliğini artırmak amacıyla “cinayet tahmini” yapan bir sistem üzerinde çalışıyor. Cinayet Tahmin Projesi (Homicide Prediction Project) adıyla başlatılan bu girişimin ismi daha sonra daha nötr bir ifadeye çekilerek “Risk Değerlendirmesini İyileştirmek İçin Veri Paylaşımı” olarak değiştirildi. Ancak projenin içeriği, kamuoyunda yankı uyandırmaya devam ediyor.

Algoritmalarla suç öncesi müdahale

İngiltere Adalet Bakanlığı’nın yürüttüğü araştırma kapsamında, geçmişte bir suçtan hüküm giymiş kişilere ait veriler analiz ediliyor. Kullanılan veriler arasında isim, doğum tarihi, etnik köken gibi kişisel bilgilerle birlikte, kişinin polisle ilk temas yaşı, aile içi şiddet geçmişi, ruh sağlığı durumu, bağımlılık öyküsü ve hatta kendine zarar verme eğilimleri gibi oldukça hassas bilgiler yer alıyor.

Amaç, bu verileri kullanarak kimlerin ileride ağır şiddet suçları işleyebileceğine dair tahminde bulunmak. Bu yaklaşım, elbette yalnızca teknik bir mesele değil; aynı zamanda etik, hukuki ve toplumsal boyutları olan ciddi bir tartışmanın da kapısını aralıyor.

"Distopik", "korkutucu", "yanlı"

Adalet Bakanlığı ise projeyi yalnızca araştırma amaçlı olarak tanımlıyor. Yapılan açıklamada, programın cinayet işleme riskini artıran suçlu özelliklerine odaklanacağını ve suçluların tespiti için yenilikçi veri bilimi tekniklerini keşfedeceğini söylüyor.

Ortaya çıkan belgelerde mağdur bilgilerine ve ruh sağlığı verilerine de erişim sağlandığına işaret edilirken hükümet yetkilileri, yalnızca geçmişte suç işlemiş bireylerin verilerinin kullanıldığını savunuyor. İngiltere Adalet Bakanlığı yetkilileri zamanı geldiğinde konu hakkında bir rapor yayınlanacağını belirtiyor.