Intel Lunar Lake mimarisinin tüm ayrıntıları ve özellikleri

Intel tarafından tasarlandı, TSMC tarafından üretildi
Artık RAM yükseltilemeyecek
Skymont ve Lion Cove çekirdekler
Xe2 GPU ile dev adım
Yorumlar

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Intel Lunar Lake mimarisinin tüm ayrıntıları ve özellikleri — **Intel**, **Computex** kapsamında merakla beklenen **Lunar Lake** mimarisinin üzerinde örtüleri kaldırdı. Firma, yeni mimarisi hakkında oldukça ayrıntılı bilgiler sunarken yeni işlemcilerin **2024’ün üçüncü çeyreği** itibariyle piyasaya sürüleceğini açıkladı. Lunar Lake, neredeyse her noktasında tasarımsal değişikliklerin olduğu bir mimari bu. Intel Lunar Lake **mobil cihaz** tasarımlarını ve haliyle dizüstü bilgisayarları hedefliyor olsa da bu mimarideki çoğu şeyin masaüstü Arrow Lake’e taşınacağını söyleyebiliriz.

Lunar Lake mimarisi, geleceği sallantıda olan x86’ya yeni bir hayat öpücüğü veriyor. Mimarideki en büyük gelişmelerden birisi verimlilik odaklı E-core’larda (E-çekirdekleri) yeni Skymont mimarisi ile birlikte elde edilen yüzde 68’e varan IPC kazanımı. Öte yandan performans odaklı P-core (P-çekirdekleri) ise Lion Cove ile yüzde 14’lük IPC kazanımıyla geliyor. Grafik birimi tarafında yeni Xe2 entegre grafik motoru ise yüzde 50’lik radikal bir performans artışı sergiliyor.

Lunar Lake, Intel'in yapay zeka iş yükleri için 48 TOPS performans sunan yeni nöral işlem birimini (NPU) içeriyor. Bu, Microsoft’un Copilot Plus PC için istediği 40 TOPS’u rahatlıkla karşılıyor ancak AMD’nın Ryzen AI 300’deki 50 TOPS performansın gerisinde kalıyor. AMD, tüm işlemcinin ne kadar AI performansı sunduğunu açıklamadı ancak Intel, TPU ile birlikte CPU ve iGPU’yu da hesaba katarak totalde 120 TOPS yapay zeka işlem gücü vadediyor.

Lunar Lake mobil yongalarında Intel’in birincil amacı üstün güç verimliliği sağlamak ve bunun için de firma yeni bir tasarım metodolojisi kullanıyor. Bu temel mimari Intel'in Arrow Lake ve Panther Lake gibi gelecekteki ürünleri için yapı taşı olarak kullanılacak. Bu yeni tasarım, dizüstü bilgisayar pazarında AMD, Apple ve şimdi de Qualcomm gibi rakipleri geride tutmayı amaçlıyor.

Intel tarafından tasarlandı, TSMC tarafından üretildi

CPU, GPU ve NPU'yu barındıran bilgi işlem karosu için 3nm TSMC N3B kullanılıyor. Ayrıca harici I/O arayüzlerini barındıran platform denetleyici (bu bildiğimiz SoC) karosu için TSMC N6 düğümünü kullanıyor. Çip üzerindeki Intel tarafından üretilen tek silikon, karolar ve ana sistem arasındaki iletişimi kolaylaştıran Foveros paketleme teknolojisi. Ancak Intel’in TSMC’nin uzun vadeli müşterisi olmayacağını da belirtelim.

Lunar Lake'in yeni mikro mimarileri, şirketin masaüstü için yakında duyuracağı Arrow Lake işlemcilerinin ve hatta Xeon 6 serisinin de önünü açıyor. Şimdi bu konuda biraz daha ayrıntı verelim.

Artık RAM yükseltilemeyecek

Hesaplama karosu CPU P- ve E-çekirdeklerini, Xe2 GPU'yu ve NPU 4.0'ı barındırıyor. Burası güç tasarrufu sağlamak için tüm çeşitli hesaplama birimleri arasında paylaşılabilen yeni bir 8MB 'yan önbellek' içeriyor.

Skymont ve Lion Cove çekirdekler

Intel'in Lunar Lake'i, aşina olduğunuz CPU tasarımlarında iki büyük değişiklik yapıyor. İlk olarak, “Skymont” olarak bilinen verimlilik çekirdeği artık selefi Meteor Lake'in sahip olduğu düşük güçlü E-çekirdeğine sahip değil. Esasında tüm Skymont E-çekirdekleri aslında düşük güçlü E-çekirdekleri haline gelmiş durumda. Intel, Skymont E çekirdeklerinin Meteor Lake'e kıyasla önemli performans ve güç kazanımları sunduğunu söylüyor.

Dediğimiz gibi Lunar Lake'te dört E-çekirdeği ve dört P-çekirdeği bulunuyor. Lunar Lake'in E-çekirdekleri geniş makine kod çözme sunarken dört çekirdeğin tümü arasında paylaşılan 4MB L2 önbelleğe sahip. Lunar Lake'in E-çekirdeklerinin esas alametifarikası ise bunların ya daha düşük güçte çalışabilmeleri ya da aynı güç için önemli ölçüde daha yüksek performans verebilmeleri. Intel’e göre düşük güçlü çekirdekler ya Meteor Lake'in E-çekirdeklerinin üçte biri güçte çalıştırılabiliyor ya da 1,7 kat gibi önemli bir performans artışı sunuyor. Bu çekirdeklerin ideal bir şekilde kullanılabilmesi için Microsoft ile çalışılmış. Intel, E-çekirdeklerinin 13. nesil Core'un performans CPU'su Raptor Cove'dan daha iyi performans gösterdiğini bile iddia ediyor (yüzde 20'ye kadar daha fazla tek iş parçacıklı performans).

Intel P-Core'da da iki önemli değişiklik yapıyor. Artık performans eklemeleri daha kademeli olacak. Intel’in işlemcileri halihazırda 100MHz'lik artışlarla yükseliyor ve düşüyor; Lunar Lake 16.67MHz aralıklarla yükselecek ve düşecek. İkinci olarak Intel, sistemi gerçek zamanlı olarak izleyecek ve gözetleyecek küçük bir “AI” denetleyicisi ekledi. Buradaki amaç da optimizasyonu sağlayarak performans ve pil ömrünü yükseltmek.

Xe2 GPU ile dev adım

Bağlanabilirlik söz konusu olduğunda, Lunar Lake beklediğiniz güncellenmiş standartları sunuyor: Wi-Fi 7, Bluetooth 5.4, PCIe Gen5 ve Thunderbolt 4. Lunar Lake artık AV1'e göre “aynı kalitede” dosya boyutunu yüzde 10 daha azaltmak için H.266 VVC’yi yerel olarak destekliyor. Intel ayrıca yazılım ortaklarının şu anda 2025 yılına kadar PC'ler için 350 yapay zeka özelliği geliştirdiğini de söylüyor.

Intel Lunar Lake işlemcileri yılın üçüncü çeyreğinden itibaren piyasaya girecek. Intel'in en nihayetinde Lunar Lake'i 15. nesil Core çipi olan Intel Core Ultra Series 2 olarak pazarlamasını bekliyoruz.