İstanbul Havalimanı hakkında bilmeniz gereken her şey

Dünyanın en büyük havalimanı olacak
Türkiye'ye maliyeti ve kira bedeli
Ulaşım
Veri ve iletişim teknolojileri
Güvenlik
İlk Uçuşlar
Yorumlar

2013 yılında hazırlıklarına başlanan ve benzerine az rastlanır büyüklükte bir inşa sürecinin ardından ilk etabı tamamlanan İstanbul Havalimanı, dün düzenlenen etkinlikle resmen açıldı. Dünyanın ulaşım merkezi haline gelerek Türkiye'nin ekonomisine büyük katkı sağlaması beklenen yeni havalimanında ilk uçuşlar başlarken, biz de İstanbul Havalimanı hakkında merak edilen detayları sizler için derledik.

Avrupa yakasında, Karadeniz kıyısındaki bölgede Tayakadın ve Akpınar köyleri arasındaki alana inşa edilen İstanbul Havalimanı, 76.5 kilometrekarelik alana yayılıyor. Dün ilk etabının açılışı gerçekleşen yeni havalimanının inşası önümüzdeki yıllarda da devam edecek ve 2023 yılına kadar tüm etapların inşası tamamlanacak.

Dünyanın en büyük havalimanı olacak

İnşası tamamlanan ilk etabıyla 90 milyon yolcu kapasitesine sahip olan İstanbul Havalimanı; tamamlandığında 6 bağımsız pisti, 500 uçaklık apron sahası, 70 bin araçlık otoparkı ve 200 milyon yolcu kapasitesiyle dünyanın sıfırdan yapılan en büyük havalimanı olacak.

250'den fazla havayolu şirketine ev sahipliği yapacak İstanbul Havalimanı'nda 350'den fazla rotaya uçuş gerçekleşecek ve günde 2 bin uçak iniş kalkış yapabilecek. Yeni havalimanında Airbus A380 ve Boing 737-800 gibi günümüzde yaygın kullanılan her türlü uçağın iniş kalkışı da mümkün olacak.

2 bağımsız pist, taksi yolları, apron-terminal binaları, hizmet binaları, hava trafik, haberleşme ve meteoroloji sistemlerinden oluşan birinci etapta özellikle 90 milyon yolcu kapasiteli ana terminal binası dikkat çekiyor. 1 milyon 300 bin metrekarelik büyüklüğüyle dünyanın en büyük terminal binası olan yapının içi Türk mimarisine uygun olarak hazırlanırken, terminalin çatısı da Mimar Sinan'ın eserlerinden esinlenilerek yapıldı.

Terminal binasındaki duty-free alanına ise Boğaziçi görüntüsü verilecek. 53 bin metrekarelik alana yayılacak duty-free alanı 6 bölümden oluşacak. Bu alanın 6500 metrekaresinde lüks butik mağazalar yer alırken, 3000 metrekare alan da Türk ürünlerinin satılacağı pazar konseptinde mağazalara ayrılacak.

442 odalı bir otelin bulunduğu İstanbul Havalimanı'nda ayrıca 21 bin dinlenme koltuğu, 640 adet asansör ve yürüyen merdiven, 8 bin 671 kapı, 42 kilometre uzunluğunda bagaj bandı ve 239 tuvalet bulunacak. Toplam 13 chek-in adasının olacağı terminalde yolcuların uçağa biniş işlemlerini gerçekleştireceği 468 banko yer alacak.

Türkiye'ye maliyeti ve kira bedeli

10 milyar 247 milyon euro yatırım maliyeti ile Türkiye tarihinin en büyük yatırımı olan İstanbul Havalimanı; Cengiz, Kolin, Limak ve Mapa'dan oluşan ortak girişim tarafından yapıldı. Yap-işlet-devret modeliyle yapılan havalimanını 25 yıl boyunca bu ortak girişim işletecek.

İstanbul Grand Airport (İGA) ismi altında birleşen bu girişim, devlete yıllık 1.1 milyar euro olmak üzere 25 yılda KDV dahil 26 milyar euro kira ödeyecek. Bu sayede devletin kasasına KDV ile birlikte yaklaşık 176 milyar lira para girecek.

Ulaşım

İstanbul Havalimanı'nda ilk dönemde en büyük sıkıntı ulaşım olacak gibi görünüyor. Yeni havalimanına şimdilik metro ile ulaşım sağlanamıyor. İlk aşamada ulaşım otobüs ve taksiler ile sağlanacak. İETT; Mecidiyeköy, Halkalı ve Atatürk Havalimanı'ndan yeni havalimanına seferler düzenleyecek. 18 farklı hatta 150 otobüs şehir merkezinden havalimanına ve havalimanından şehir merkezine yolcu taşıyacak.

Bu seferlerde ücretler 12 ile 30 TL arasında değişecek. Ödemeler İstanbul Kart ile yapılırken, ücretlerde yıl sonuna kadar yüzde 50 indirim olacak. Yeni havalimanı ocak ayına kadar tam kapasite olarak hizmet veremeyeceği için otobüs saatleri, mevcut uçuş planına göre kademeli olarak belirlenecek.

İstanbul Havalimanı'nda taksi hizmeti için İstanbul 34 No'lu Taksiciler Kooperatifi ile anlaşma imzalandı. Yolcu deneyimini geliştirmek için yüksek kalite standartları belirlenirken, taksi şoförlerine İngilizce eğitimi verildi. İlk etapta 660 taksinin çalışacağı havalimanında zamanla taksi sayısı arttırılacak.

Yeni havalimanına metroyla ulaşımın 2019 sonunda başlaması bekleniyor. Şu sıralar yapımı süren 27 kilometre uzunluğundaki Gayrettepe - Yeni Havalimanı metrosunun 2019 yılı sonunda hizmete açılması bekleniyor. Ayrıca bir kolu Gayrettepe'ye bir kolu da Halkalı'ya uzanan metro hatları ve bağlantı noktaları için çalışmalar sürüyor. Halkalı - Yeni Havalimanı metrosunun ise 2020 yılında açılması bekleniyor.

İstanbul Havalimanı'na özel araçla gelecekler için de yol ve otopark çalışmaları yapıldı. Yeni havalimanının ilk etabında 40 bin araç kapasiteli açık ve kapalı otopark bulunuyor. 30 Aralık'a kadar havalimanında otopark hizmeti ücretsiz olacak. Çok sayıda oto kiralama ofisinin de yer alacağı havalimanında, paylaşımlı araç uygulamalarının da faaliyete geçmesi bekleniyor.

Veri ve iletişim teknolojileri

Dünyanın en akıllı havalimanlarından biri olacak İstanbul Havalimanı’nda 3 adet veri merkezi, 102 adet entegre sistem, 467 adet sunucu, 780 telekomünikasyon odası, 3257 adet kartlı geçiş noktası, 3267 uçuş bilgi monitörü, 4549 destek verilen bilgisayar ve 9000 adet güvenlik kamerası yer alacak.

Bu teknolojik geliştirmeler sayesinde havalimanında bagaj bekleme süresi de azalacak. Saatte 10 bin 800 bagaj işletme kapasitesine sahip 42 kilometre uzunluğundaki bagaj sistemi sayesinde bagajlar kısa sürede uçaklara ve yolculara ulaştırılacak.

20 milyon GB’lık data alanına sahip havalimanı, ortalama bir şehirde bulunan 80 bin network portu kadar bir porta sahip olacak. Havalimanına, İstanbul - Berlin arasındaki mesafeye eşit olan 1700 km uzunluğunda fiber kablo döşendi.

İstanbul Havalimanı’nın tüm teknolojik altyapısını ve bilişim hizmetlerini İGA Bilişim sağlayacak. İGA Bilişim, yerli mühendislerin geliştirdiği milli sistemleri kullanacak ve 780 kişilik ekip ile havalimanının, altyapı, güvenlik, havacılık, iş uygulamaları ve yazılım geliştirme gibi 5 ana sistemini idare edecek.

Yeni havalimanında iletişimi sağlamak için Türk Telekom, Vodafone ve Turkcell iş birliğiyle ortak altyapı kuruldu. Böylece yeni havalimanında cep telefonu ve siber altyapı ortak kullanılacak. Havalimanında 55 bin kişiye eş zamanlı olarak kesintisiz, hızlı ve güvenli internet sağlanacak.

Güvenlik

Havalimanının güvenliği için 3500 güvenlik görevlisi ve son teknoloji 9000 akıllı kamera iş başında olacak. 60 metrede bir sabit kameralar, 360 metrede bir PTZ kameralar, 720 metrede bir termal kameralar ve fiber optik sensörler yer alacak.

9 bin akıllı kameraya tanımlanan 8 kusurlu hareketten birini yapanlar anında tespit edilecek. Ayrıca havalimanında yüz ve plaka tanıma için gerekli altyapılar da kuruldu. Havalimanının güvenliği ana terminal içinde bulunan sanal kuleden idare edilecek.

Yeni havalimanında ilk kez yer radarları kullanılacak. Havalimanı çevresindeki hareketlilik 2.5 kilometre mesafeden başlayarak tespit edilebilecek.

İlk Uçuşlar

İstanbul Havalimanı'ndaki ilk ticari uçuş THY'nin 31 Ekim günü saat 11.30'daki İstanbul-Ankara seferi olacak. THY ilk seferini Boeing 777 tipi geniş gövdeli uçakla gerçekleştirirken, yeni havalimanındaki ikinci sefer ise Boeing 737-800 tipi uçakla yapılacak.

İlk etapta günlük 5 kalkış ve 5 inişin yapılacağı havalimanında, ilk uçuşlar THY tarafından 31 Ekim'de Ankara, 1 Kasım'da Antalya ve 2 Kasım'da İzmir'e gerçekleştirilecek. İlk yurt dışı uçuş ise 1 Kasım'da Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne yapılacak. Onu 8 Kasım'da gerçekleşecek Azerbaycan seferi takip edecek.