Marmara Denizi'ni deniz salyalarından kurtarmak için 22 maddelik 'Eylem planı'

Müsilaj oluşumunu etkileyen üç faktör belirlendi
Marmara Denizi Koruma Eylem Planı şöyle:
Yorumlar

Yusuf Akbaş

Teknoloji Editörü

Marmara Denizi'ni deniz salyalarından kurtarmak için 22 maddelik 'Eylem planı'

Marmara Denizi’nde her geçen gün giderek yaygınlaşan ve ekolojik hayatı tehlikeye sokan deniz salyalarının (müsilaj) temizlenmesi için Marmara Denizi Koruma Eylem Planı hazırlandı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı önderliğinde düzenlenen eylem planlarının uygulanmasıyla Marmara Denizi’nin temizlenmesi hedefleniyor.

Marmara Denizi Koruma Eylem Planımız’ı Marmara Belediyeler Birliğimizle birlikte Bakanlıklarımız,TBMM Çevre Komisyonumuz, Valilerimiz, Belediye Başkanlarımız,bilim insanlarımızın katkılarıyla hazırlandı. Çalışmalara 700 bilim insanı katıldı. 91 noktadan düzenli olarak alınan numunelerle bilimsel testler yapıldı. Biyokimyasal etütler düzenlendi. Marmara’ya kıyısı olan 8 şehirdeki tüm arıtma ve depolama tesislerinde bilimsel testler yapıldı.

Yapılan çalışmalar neticesinde 22 maddelik eylem planı belirlendi. Eylem planındaki maddelerin uygulanmasıyla birlikte Marmara Denizi yalnızca müsilajdan değil diğer zararlı etmenlerden de temizlenecek.

Marmara Denizi Koruma Eylem Planı'nı; TBMM Çevre Komisyonu Başkanı, bölge milletvekilleri, bakan yardımcıları, Marmara Denizi kıyısında bulunan illerin valileri ve belediye başkanları tarafından imzalandı.

Müsilaj oluşumunu etkileyen üç faktör belirlendi

Hazırlanan eylem planında müsilajın tanımına ve müsilaj oluşumu etkileyen faktörlere de yer verildi. Müsilajın tanımı için şu ifadeler kullanıldı:

“Müsilaj, denizdeki biyolojik üretimin ilk basamağı olan bitkisel planktonun (fitoplankton) bazı çevresel faktörlerin tetiklemesiyle aşırı çoğalmasının bir ürünü olarak deniz suyuna salgıladıkları sümüksü, şeffaf yapışkan bir organik maddedir.”

Müsilaj oluşumunu etkileyen faktörler:

Sıcaklık +2.5 derece: Marmara Denizi’ndeki sıcaklık değişimi Akdeniz’in sıcaklık değişiminden daha fazla.
Durağan Yapı
Azot ve Fosfor Bolluğu

Marmara Denizi Koruma Eylem Planı şöyle:

Marmara bölgesinde kirliliğin azaltılması ve izleme çalışmalarının yürütülmesi amacıyla; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ilgili kurum ve kuruluşlar, üniversiteler, sanayi odaları ve STK’lardan müteşekkil Koordinasyon Kurulu; Marmara Belediyeler Birliği bünyesinde ise Bilim ve Teknik Kurulu oluşturulacak.
Marmara Denizi Bütünleşik Stratejik Planı üç ay içerisinde hazırlanarak çalışmalar bu plan çerçevesinde yürütülecek.
Marmara Denizi’nin tamamı koruma alanı olarak belirleme çalışmaları başlatılacak, 2021 yılı sonuna kadar tamamlanacak.
Acil müdahale kapsamında 8 Haziran 2021 tarihinden itibaren 7/24 esasıyla, Marmara Denizi’ndeki müsilajın bilimsel temelli yöntemlerle tamamen temizlenmesine yönelik çalışmalar başlatılacak.
Bölgede bulunan mevcut atıksu artıma tesislerinin tamamı ileri biyolojik artıma tesisine dönüştürülecek. Atıksuların ileri biyolojik artım yapılmaksızın Marmara Denizi’ne deşarjını engelleyici hedefler doğrultusunda çalışmalar yürütülecek.
Marmara Denizi’ne deşarj yapan atıksu artıma tesislerinin deşarj standartları 3 ay içerisinde güncellenerek hayata geçirilecek.
Arıtılmış atıksuların mümkün olan her yerde yeniden kullanımı artırılacak, desteklenecek. Temiz üretim teknikleri uygulanacak.
Atıksu artıma tesislerini gerektiği gibi işletmeyen OSB’lerin rehabilitasyon ve iyileştirme çalışmalarıyla ileri artıma teknolojilerine geçişi hızlandırılacak.
Atıksu artıma tesislerinin yapımı ve işetilmesini çok daha kolay hale getirmek için kamu-özel sektör iş birliği modelleri hayata geçirilecek.
Marmara Denizi’ne gemilerin atıksularının boşaltılmasının önlenmesine yönelik üç ay içerisinde düzenleme yapılacak.
Tersanelerde temiz üretim teknikleri yaygınlaştırılacak.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız tarafından yapılan çalışmalar çerçevesinde; alıcı ortama deşarj yapan atıksu arıtma tesislerinin tamamı 7/24 online izlenecek. Marmara Denizi’ndeki 91 izleme noktası 150’ye çıkarılacak. Türkiye Çevre Ajansı eliyle, Marmara Denizi ile ilişkili tüm havzalardaki denetimler uzaktan algılama, uydu ve erken uyarı sistemleri, insansız hava araçları ve radar sistemleri kullanılarak artırılacak.
Marmara Denizi kıyılarını kıyılarını kapsayacak şekilde Bölgesel Atık Yönetimi Eylem Planı ve Deniz Çöpleri Eylem Planı üç ay içerisinde hazırlanarak uygulamaya konulacak.
İyi tarım ve organik tarım uygulamaları ile basınçlı ve damlama sulama sistemleri yaygınlaştırılacaktır.
Marmara Denizi’yle ilişkili havzalarda, dere yataklarına yapay sulak alanlar ve tampon bölgeler oluşturularak kirliliğin denize ulaşması önlenecektir.
Zeytin karasuyu ve peynir altısuyu kaynaklı kirliliğin önlenmesi için atık su azaltımını gerçekleştirecek teknolojik dönüşümler sağlanacaktır.
Fosfor ve yüzey aktif madde içeren temizlik maddelerinin kullanımı aşamalı olarak azaltılacaktır. Organik temizlik ürünleri teşvik edilecektir.
Marmara Denizi’ndeki tüm hayalet ağlar 1 yıl içerisinde temizlenecek.
Balıkçılık faaliyetlerinin ekosistem temelli yapılması sağlanacak, koruma alanları geliştirilecek.
Müsilaj nedeniyle zarar gören balıkçılara ekonomik destek sağlanacaktır.
Deniz kirliliğinin önlenmesi ve vatandaşlarımızın bilinçlendirilmesi amacıyla çalışmalar yapılarak, kamuoyunu bilgilendirecek bir platform oluşturulacak.
Soğutma suları ve termal tesislerden oluşan sıcak suların Marmara Denizi’ne etkilerinin azaltılmasına yönelik tedbirler alınacak.