Anlık Bildirim

Meridyen nedir, özellikleri neler?

9. sınıf coğrafya dersinin merak edilen konusu meridyen nedir? Coğrafi konum sistemleri paralel ve meridyenlerin özellikleri hakkında her şey burada.            

Meridyen, Fransızcada boylam çizgisi, güneşin öğle vakti ulaştığı açı anlamına gelen “méridien” ve tam çevirisi “öğle vakti” olan Latince “meridianum” kelimelerinden türemiştir. İlk kez 14. yüzyılın sonlarında kullanılan meridyen, en çok merak edilen coğrafi konum sistemlerinden biridir. Peki, meridyen ne demek? Meridyenlerin özellikleri nelerdir? Dünyada kaç meridyen var? Meridyen hakkında her şey burada.

Meridyen nedir 🌐

meridyen anlamı ne demek Tam Boyutta Gör
Meridyen, Dünya yüzeyindeki her iki coğrafi kutbu birbirine bağlayan hayali kuzey-güney çizgisidir. Bir kutuptan diğer kutba ulaşan ve ekvatorla paralelleri dik kesen daire yayları olarak ta tanımlanabilir. Başlangıç meridyenlerinin doğusunda kalanlara doğu meridyenleri, batısında kalanlara batı meridyenleri adı verilir.

Meridyen, haritalarda bir yerin konumunu göstermeye yardımcı olur. Coğrafi meridyen ya da boylam çizgisi, Dünya yüzeyine Kuzey Kutbu ve Güney Kutbu ile sonlanan, Başlangıç Meridyeninin doğusunda veya batısında açısal derecelerle ölçülen eşit boylam noktalarını birleştiren hayali büyük dairenin yarısıdır. Meridyen boyunca bir noktanın konumu, o boylam ve Ekvatorun kuzeyinde veya güneyinde açısal derecelerle ölçülen enlemi tarafından verilir. Her meridyen, tüm enlem dairelerine diktir. Her biri aynı uzunluktadır, Dünya yüzeyinde büyük bir dairenin yarısıdır, bu nedenle de 20,003.93 km uzunluğundadır.

Greenwich meridyeni, Londra’daki Greenwich'ten geçen coğrafi referans çizgisi olan bir başlangıç ​​meridyenidir. Boylamı 0° olarak gösterildiğinden 0 meridyeni olarak da geçer. 1884'ten 1974'e kadar Greenwich meridyeni, Dünya çapında zaman ölçme ve yön bulma için kullanılan uluslararası standart başlangıç ​​meridyeniydi. Modern standart olan IERS Referans Meridyeni, Greenwich meridyenine dayanır ancak biraz farklıdır. Bu başlangıç ​​meridyeni, ilk olarak 1851'de Sir George Airy tarafından belirlenmiştir, 1884’e gelindiğinde de, tüm gemilerin ve tonajların üçte ikisinden fazlası, haritalarında ve çizelgelerinde referans meridyeni olarak bunu kullanmıştır.

Başlangıç ​​meridyeni ve anti-meridyeni birlikte büyük bir daire oluşturur. Bu büyük daire, Dünya gibi bir küreyi iki yarım küreye ayırır; Doğu Yarım Küre ve Batı Yarım Küre. Dünyanın mevcut uluslararası standart başlangıç ​​meridyeni IERS Referans Meridyeni’dir.

11. doğu meridyeni, Başlangıç meridyeni Greenwich'ten 11 açısal derece doğuda yer alan, kuzey kutbundan güney kutbuna uzanan hayali çizgidir. 11°D meridyeni, Kuzey kutbu, Kuzey Okyanusu, Avrupa, Afrika, Hint Okyanusu, Güney Okyanusu, Antarktika üzerinden uzanır.

Boylam, başlangıç meridyeninin doğusundaki veya batısındaki herhangi bir noktanın açısal mesafesidir. Paralel ya da enlem, Dünyayı yatay olarak kestiği farz edilen 180 tane çizgidir.

Dünyada kaç meridyen vardır 🤔

Dünyada başlangıç meridyeninin 180 derece doğusu ve 180 derece batısında toplam 360 meridyen vardır. 0 (Greenwich) ve 180 derece meridyenleri karşı karşıyadır ve birbirini daireye tamamlar. Bu nedenle 180. meridyene antimeridyen de denir.

Türkiye’de iki meridyen arası kaç km’dir ✍🏻

Paraleller arası eşit ve 111 km olduğundan, güney kuzey doğrultusunda her noktada 666 km’lik bir mesafe vardır. Ancak, meridyenler için aynı şey söylenemez.

Türkiye’nin güney kısmı 36 derecelik paralel üzerindedir. Yani, bu paralel üzerinde iki meridyen arası cos(36°)x0,009 = 81 km elde edilir. Kuzeyi ise 42 derecelik paralel üzerindedir. Bu paralel üzerinde iki meridyen arası ise cos(42°)x0,009=74 km’dir. Bu durumda Türkiye, Doğu’dan Batı’ya 19 meridyen arasında yer aldığından; Güney’i 19 x 81 = 1539 km iken, Kuzey’i 19 x 74 = 1406 km’dir. Yani Türkiye meridyen ve paralel sınırlaması açısından bir dikdörtgen değil, yamuk şekli içinde yer alır. Yamuğun alan formülü; (alt taban + üst taban)x Yükseklik/2 olduğundan değerler yerine koyulduğunda (1406+1539) x 666/2 = 980.685 km^2 olarak hesaplanır.

Türkiye kaç meridyen arasındadır 🧐

Türkiye’nin matematik konumu; 26⁰ - 45⁰ doğu meridyenleri, 36⁰ - 42⁰ kuzey paralelleridir.

Meridyenin özellikleri 🌍

meridyenlerin özellikleri madde madde Tam Boyutta Gör

  • Her bir meridyen büyük dairenin yarısıdır.
  • Tüm meridyenlerin uzunlukları aynıdır.
  • Herhangi bir meridyen arası en uzun mesafe Ekvator üzerinde 111 km’dir.
  • Her meridyen arasında 4 dakikalık zaman farkı vardır.
  • Bütün paraleller 360 meridyen yayı tarafından eşit aralıklarla kesilmiştir.
  • Başlangıç Meridyeni'nden (0°) başlayıp meridyenlerin numaraları doğuya ve batıya doğru birer derece aralıklarla artar.
  • Aynı meridyen üzerinde bulunan bütün noktaların boylamları ve yerel saatleri aynı olur.
  • Güneş Ekvator üzerinde iken (21 Mart - 23 Eylül) aynı meridyen üzerindeki bütün noktalarda Güneş sabah aynı saatte doğar, akşam aynı saatte batar.
  • Kutup noktalarında birleşirler.
Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:
DH Android Uygulamasını İndir DH iOS Uygulamasını İndir
Sorgu:

Editörün Seçtiği Sıcak Fırsatlar

Sıcak Fırsatlar Forumunda Tıklananlar

Tavsiyelerimiz

Yeni Haber
şimdi
Geri Bildirim