Psikiyatrik sorunlar proteinlerin yanlış çalışmasıyla ilgili

Hangi proteinler?
Yorumlar

Şimdiye kadar majör depresif bozukluk ve travma sonrası stres bozukluğu da dahil olmak üzere stresle ilişkili psikiyatrik durumların arkasındaki biyolojik mekanizmaların nasıl işlediği veya işlemediği tam olarak bilinmiyordu. Bu anlamda psikiyatride bilindiği üzere çok problemli deneyler ve hatta tedaviler de yapılmıştı. Daha düne kadar birçok psikiyatri kliniği lobotomi gibi ameliyatlar uyguluyorlardı. Ancak yeni yapılan bir araştırmada psikiyatrinin bu açmazı bir nebze aydınlatılıyor.

McLean Hastanesi'ndeki bir grup araştırmacının yürüttüğü ve Cell Reports dergisinde yayınlanan yeni araştırmada vücudun stres tepkisini kontrol etmede rol oynayan proteinler arasındaki etkileşim detaylandırılıyor. Ve bu proteinler işlevlerini yerine getirmediğinde veya ters tepki yarattığında potansiyel terapötik sorunlar açığa çıkabiliyor.

Araştırmayla beraber temel proteinlerin vücudun strese karşı tepkisini düzenlemek için nasıl etkileşime girdiği ortaya koyuluyor. Araştırmada bu proteinler üzerinde çalışmanın, strese bağlı psikiyatrik bozuklukların tedavisine veya önlenmesine yardımcı olacağını düşünülüyor.

McLean Hastanesi'nde Korku Nörobiyolojisi Laboratuvarı'nda asistan nörobilimci olan ve Harvard Tıp Okulu'nda psikiyatri doktora öğrencisi olan Jacob Hartman vücuttaki düzensiz stres tepkisinin beyne zarar verebileceğini, duygu-durum ve kaygı bozukluklarını artırabileceğini söylüyor. Bununla birlikte Hartman stres tepkisinin düzenlenmesinde kilit rol oynayan yerin beyindeki hipokampus bölgesi olduğunu ve buradaki üç ayrı proteinin yapısındaki ilginç farklar olduğunu söylüyor.

Hangi proteinler?

Araştırmacılar aktardığına göre bu proteinler glukokortikoid (GR), minerallokortikoid reseptörü ve FK506 bağlayıcı proteini 51 (FKBP5) olarak adlandırılıyor. Spesifik olarak bahsedildiğinde GR'ler yerine MR'ler normal koşullar altında FKBP5 üretimini kontrol ederler. FKBP5, stresli durumlar sırasında GR'lerin stres hormonlarını bağlama duyarlılığını azaltır. Araştırmada ise FKBP5, hipokamoustaki MR ve GR dengesinin bir aracısı olarak hareket ederek stres tepkisine ince ayar yapıyor gibi görünüyor.

Araştırmanın baş yazarlarından Kerry J. Ressler bulgularda GR, MR ve FKBP5'in varlığının ve işleyişinin stresin merkezi ve çevresel düzenlemesini manüpile etmede tamamlayıcı unsular olduğunu gördüklerini söylüyor. Araştırmanın bize sağladığı bilgilere göre bu çalışmadan elde edilen neticeler ileride birçok psikiyatri sorununu yalnızca bu proteinler üzerindeki oynamalara indirgeyebilir.