Bu teknoloji uçaklardaki türbülansın önüne geçiyor

Türbülans sorunu tarihe karışabilir
Yorumlar

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Bu teknoloji uçaklardaki türbülansın önüne geçiyor — Ulaşım şeklinden bağımsız olarak herkes konforlu bir yolcuk sürecini talep eder. Örneğin hava yolculuğunu ele alalım; uçağın maruz kaldığı **türbülans** hem araca hem de yolcuya zarar verebilir. Bunun nedenleri genellikle atmosferik basınç farklılıkları, jet akımları, dağların etrafındaki hava, soğuk veya sıcak hava cepheleri veya gök gürültülü fırtınalar olabilir. Ancak yeni bir çalışma, bu türbülansların önüne geçme veya etkilerini minimuma indirmeyi amaçlıyor.

Türbülans sorunu tarihe karışabilir

Birkaç ay önce yayınladığımız haberimizde uçakların artık daha çok türbülansa girdiğinden bahsetmiştik. Bunun arkasında iklim değişikliği bulunurken Avusturyalı bir işletme, türbülans sorununu büyük ölçüde çözecek bir sistem geliştirdiğini duyurdu. Viyana merkezli Turbulence Solutions firması, sensörler, lidar ve uçuş kontrol yazılımından oluşan bir karışımla akımları izleyerek, tahmin ederek ve yöneterek türbülansın sonuçlarını azaltmayı amaçlıyor.

Firmaya göre, Turbulence Cancelling olarak adlandırılan sistem kontrol yüzeyi sapmalarına karşı koyarak yolcular tarafından hissedilen türbülansı yüzde 80'den fazla azaltabiliyor. Sistem, uçağın kanatlarına takılan sensörlü iki metre uzunluğundaki çubuklardan oluşuyor. Ekipman, uçağın gövdesinin farklı kısımları boyunca hava basıncındaki küçük dalgalanmaları tespit ediyor. Koşullara bağlı olarak ise kanatlarda ince ayarlamalar yapıyor. Toplanan veriler, uçağın kontrol yüzeylerini milisaniyeler içinde dengelemeye karar veren bir “Turbulence Suppressing Program” ile besleniyor.

Şirkete göre, sistemin sürekli ayarlamaları pilotun müdahalelerinden farklı, bu nedenle her an geçersiz kılınabiliyorlar ve normal uçuş kontrollerine müdahale etmiyorlar. Bununla birlikte teknoloji halihazırda küçük uçaklar için uygulanabilir olsa da ticari uçaklardaki kullanım için biraz daha yol alınması gerekmekte.

Yeni bir araştırmaya göre, ölümcül açık hava türbülansı, iklim değiştikçe artan bir eğilime tanık oluyor. 1979'dan 2020'ye kadar, dünyanın en yoğun hava rotalarından biri olan Kuzey Atlantik üzerindeki yıllık toplam şiddetli türbülans uzunluğu yüzde 55 oranında artış göstermiş durumda. Havayolu şirketleri, türbülansa bağlı olarak yılda onlarca milyon dolar zararı göğüslemek zorunda kalıyor.