Çöldeki fütüristik Neom projesi finansal felakete dönüştü
Suudi Arabistan'ın fütüristik Neom projesi finansal bir bataklığa dönüştü. Halihazırda 50 milyar dolar harcanan dünyanın en büyük inşaat projesi için 8,8 trilyon dolarlık maliyet hesaplanıyor.
Tam Boyutta GörSuudi Arabistan'ın sekiz yıl önce büyük bir vizyonla duyurduğu Neom projesi, beklendiği gibi ilerlemiyor. Wall Street Journal’ın (WSJ) yeni raporuna göre, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın geleceğin şehri olarak tanımladığı ve sıfır karbon emisyonuyla çalışması planlanan ve içinde 170 kilometrelik Line City adında çizgisel bir şehir barından Neom projesi, tam anlamıyla bir finansal bataklığa dönüşmüş durumda.
8,8 trilyon dolar gerekiyor
Bugüne kadar dünyanın en büyük inşaat projesi için 50 milyar dolar harcayan Suudi Arabistan, iç denetim raporlarına göre önümüzdeki 55 yıl boyunca inşaat sürecine devam etmek zorunda kalabilir. Projenin toplam maliyetinin ise 8,8 trilyon dolara ulaşabileceği öngörülüyor. Bu rakam, ülkenin yıllık bütçesinin tam 25 katı! Neom’un 2035 yılına kadar ilk aşamasının tamamlanması için ise 370 milyar dolarlık harcama yapılması öngörülüyor.
Tam Boyutta GörNeom’un karşı karşıya olduğu en büyük zorluklar arasında yeterli iş gücünün sağlanamaması, altyapı eksiklikleri ve elektrik tedarikindeki problemler yer alıyor. Planlanan karbon nötr şehir için gerekli teknolojilerin hâlâ tam anlamıyla gelişmemiş olması da projeyi geciktiren faktörler arasında gösteriliyor.
Neom’un karşılaştığı finansal ve lojistik sorunlara rağmen kazançlı çıkanlar da var. Aktarılanlara göre küresel danışmanlık şirketi McKinsey & Company, proje kapsamında yıllık 130 milyon dolardan fazla kazanç sağlıyor. Ancak firmanın hem planlamada hem de bazı finansal projeksiyonların doğrulanmasında yer alması, çıkar çatışması tartışmalarını da beraberinde getiriyor. McKinsey ise yaptığı açıklamada, çıkar çatışmalarını önlemek için katı protokollerinin olduğunu söyledi.
Tam Boyutta GörNeom, Suudi Arabistan’ın en büyük ekonomik ve teknolojik atılım girişimlerinden biri olarak duyurulmuştu. Ancak gelinen noktada, projenin ayakta kalıp kalamayacağı büyük bir soru işareti. Devasa bütçe, yıllar süren gecikmeler ve belirsiz bir gelecek, Neom’un gerçekten de bir mühendislik harikasına mı, yoksa milyarlarca dolarlık bir başarısızlığa mı dönüşeceğini gösterecek. Bunu bize zaman gösterecek ancak, uydu görüntüleri inşaat çalışmalarının sürdüğünü gösteriyor.
Açılışı yapılan Sindalah henüz açılmadı
Tam Boyutta GörSuudi yetkililer Neom'dan gelecek on yıllarda meyvesini verecek nesiller boyu sürecek bir yatırım olarak bahsetmeye başladılar ve onu 2030'da başlayacak bir ekonomik motor olarak gösteren açıklamaları bıraktılar. Ülke uzun zamandır ekonomik planı olan Vizyon 2030'un oldukça iddialı hedeflerle dolu olduğunu söylüyordu. Öte yandan Veliaht prensin ekonomik planının diğer bölümleri ülkeyi dönüştürdü. Milyonlarca kadın iş gücüne katıldı. Uluslararası Para Fonu'na göre özel sektör Suudi Arabistan'ın gayri safi yurt içi hasılasının neredeyse yarısına katkıda bulunacak şekilde büyüdü ve Riyad'daki daha küçük mega projeler daha hızlı ve daha görünür bir ilerleme kaydetti.
Neom'da The Line'ın yanı sıra kayak köyü, kayak pisti, sağlık merkezleri ve doğa koruma alanı bulunan bir dağ tesisi olan Trojena ve sekizgen yüzen liman kenti Oxagon gibi yerler de yer alıyor. Neom'un ilk durağı olan Sindalah isimli lüks tatil köyü ekim ayında açıldı. Ancak WSJ’ye göre tatil köyü henüz tam olarak bitirilmemiş durumda. Tatil köyünde çalışan kişiler, restoran çalışanlarının hizmet edecekleri misafirler olmadan vakit geçirmek için kitap okuduklarını söylüyor. Golf sahası ve oteller, açılış töreninden dört ay sonra bile halka açık değil.