Şimdiye kadarki en riskli "yazı tura": Karbon emisyonunda rekor kırılıyor

Tam Boyutta Gör

2024 rekor kıracak

Global Carbon Project’in verilerine göre, 2024 yılında fosil yakıtlardan kaynaklanan karbon emisyonları yüzde 0,8 artarak 37,4 milyar tona ulaşacak. Bu veriler, dünya genelinde karbon emisyonlarının sürdürülebilir bir şekilde azaltılması için daha kapsamlı önlemler alınması gerektiğini gözler önüne seriyor.

Tam Boyutta Gör

Kömür kaynaklı emisyonlarda da küçük bir artış (%0,2) kaydedildi. Ancak bu artış Hindistan’da güçlü, Çin’de ise sınırlı seviyede olurken; ABD ve Avrupa Birliği’nde kömür kullanımında azalma görüldü. Özellikle Birleşik Krallık, 2024 yılında son kömür santralini kapatarak önemli bir dönüm noktası yaşadı. Bu kapatma kararı ve rüzgardaki dev büyüme Birleşik Krallık’ın karbon emisyonlarını 1990 yılından bu yana neredeyse yarıya indirmesine katkı sağladı.

Tam Boyutta Gör

Daha da önemlisi, toplam karbon emisyonları (fosil yakıt emisyonları ile arazi kullanım değişikliği emisyonlarının toplamı) 2024 yılında 41,6 milyar tona yükselecek. Geçen yıl, toplam karbon emisyonları 40,6 milyar ton olmuştu.

1,5 derecelik sınır her yıl aşılabilir

Bilim insanları küresel sıcaklık artışının yaklaşık 6 yıl içinde sürekli olarak 1,5 dereceyi aşma ihtimalinin yüzde 50 olduğunu hesapladı. Küresel sıcaklıkların 1,5°C eşiğini aşması, iklim sistemlerinde geri dönülemez değişiklikler ve geniş çaplı ekolojik, sosyal ve ekonomik etkiler yaratabilir. Bunlar arasında aşırı hava olayları, deniz seviyelerinde yükselme, resiflerin yok olması, hayvan ve bitki türlerinde radikal yok olma, su kıtlığı, gıda ve tarım krizi gibi sonuçlar yer alıyor. Ülkelerin tüm bunların gerçekleşme olasılığını bir "yazı turaya" bırakmaması gerekiyor.

Araştırmaya göre, halihazırda her yıl 40 milyar tondan fazla salınan karbon emisyonlarının atmosferdeki seviyesi yükselmeye devam ederek, giderek daha tehlikeli hale gelen küresel ısınmaya yol açıyor.

Bilim insanları mevcut durumda fosil yakıt kullanımında düşüş işareti görmüyor. Araştırmada yer alan bilim insanları küresel sıcaklık artışının sanayi öncesi seviyelerine göre 2 derecenin altında sınırlandırılması şansını elde etmek için fosil yakıt emisyonlarında hızlı ve derin kesintiler yapılması gerektiğinin altını çiziyor.

Bazı ülkeler emisyonları azaltmayı başarıyor

Tam Boyutta Gör

Doğa rahatsız edici işaretler gösteriyor

1960'larda faaliyetlerimiz küresel olarak yılda ortalama 16 milyar ton karbondioksit yayıyordu. Bu emisyonların yaklaşık yarısı (8 milyar ton) ormanlar ve okyanuslar tarafından doğal yollarla atmosferden uzaklaştırıldı.

Geçtiğimiz on yılda, insan faaliyetlerinden kaynaklanan emisyonlar yılda yaklaşık 40 milyar ton karbondioksite ulaşmış durumda. Yine bu emisyonların yaklaşık yarısı (20 milyar ton) uzaklaştırıldı. Eğer bu doğal yutaklar olmasaydı mevcut ısınma zaten 2°C'nin çok üzerinde olacaktı. Ancak doğanın da yardımcı olabileceği bir sınır var.

2023 yılında, karadaki karbon alımı on yıllık ortalamaya göre yüzde 28 oranında düştü. Küresel rekor sıcaklıklar, Amazon'daki kuraklık ve Kanada ormanlarındaki eşi benzeri görülmemiş orman yangınlarının yanı sıra El Nino olayı da bu düşüşte etkili oldu. İklim değişikliği devam ettikçe, artan okyanus sıcaklıkları ve karada daha fazla iklim aşırılıkları ile CO₂ yutaklarının daha az verimli hale gelmesi bekleniyor.

Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:

Daha Fazla Video

donanimhabercom Instagram Takip Et

Dünyanın en büyük rüzgar tahrikli gemisi