Tuzlu suda eriyen sihirli plastik: Mikroplastik sorununa elveda

Ayça Melisa Karadede

Teknoloji Editörü

Tuzlu suda eriyen sihirli plastik: Mikroplastik sorununa elveda — **Plastik kirliliği** sorununun çözümüne yönelik önemli bir adım atıldı. Japonya'daki RIKEN araştırma merkezindeki bilim insanları, günlük kullanımda geleneksel plastikler kadar dayanıklı olan ancak tuzlu suya maruz kaldığında bir gece içinde tamamen çözünerek ardında **mikroplastik bırakmayan** devrim niteliğinde yeni bir plastik teknolojisi geliştirdi. Bu yenilikçi malzeme, okyanuslarda biriken ve ekosistemler için giderek büyüyen bir tehdit haline gelen plastik atık sorununa son verebilir.

Japonya'dan gelen çevre dostu plastik inovasyonu, mikroplastik sorununa son verebilir

Geleneksel plastiklerin en büyük avantajı, moleküllerini bir arada tutan güçlü kovalent bağlar sayesinde olağanüstü dayanıklılığa sahip olmalarıdır. Bu dayanıklılık özellikleri, plastikleri ambalajlamadan oyuncaklara kadar günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline getirdi. Ancak aynı dayanıklılık, kullanım ömrü sona eren plastik ürünlerin doğada yüzlerce yıl boyunca parçalanmadan kalmasına ve zamanla mikroplastiklere dönüşerek insan sağlığından deniz yaşamına kadar birçok alanda tehlikeli etkiler yaratmasına neden olmakta.

RIKEN araştırmacıları, supramoleküler polimerler olarak bilinen malzeme sınıfından yararlanarak çözüm geliştirdi. Bu malzemeler, yapışkan notlarda olduğu gibi geri dönüşümlü bağlara sahip olup, yapıştırılıp çıkarılabilen ve tekrar kullanılabilen özelliklere sahip. Bilim insanları, çeşitli molekülleri inceledikten sonra yaygın bir gıda katkı maddesi olarak kullanılabilen sodyum hekzametafosfat ve gübrelerde yaygın olarak bulunan guanidinyum iyonlarına dayalı monomerlerin ideal kombinasyonu olduğunu keşfettiler.

Araştırmacılar, laboratuvar testlerinde yeni plastik malzemenin normal kullanım sırasında geleneksel plastikler kadar dayanıklı olduğunu, yanıcı olmadığını ve şeffaf özellikler gösterdiğini doğruladılar. Ancak bu tür çözünebilir plastiğin karşılaştığı en büyük zorluk, istemeden tuzlu su gibi katalizörlerle temas etmesi durumunda zamanından önce parçalanma riskidir. Araştırma ekibi bu sorunu hidrofobik kaplamalar kullanarak çözdü. Bu kaplamalar malzemenin erken parçalanmasını önlerken, atılmak istendiğinde yüzeydeki basit bir çizik tuzlu suyun içeri girmesine ve malzemenin hızla çözünmesine olanak tanıyor.

Geleneksel plastiklerin aksine, RIKEN'in geliştirdiği bu yeni malzeme çözündüğünde mikroplastik bırakmamakta. Bunun yerine bitkiler ve mikroorganizmalar için besin olan azot ve fosfora dönüşmektedir. Bununla birlikte, araştırmacılar bu elementlerin aşırı miktarda salınımının da çevreye zarar verebileceğini belirterek en ideal çözümün bu malzemelerin özel tesislerde geri dönüştürülerek içerdikleri değerli elementlerin gelecekte kullanılmak üzere geri kazanılması olduğunu belirttiler.