NASA, Mars’ta binlerce antik volkan patlama yaşandığını açıkladı

Volkanik patlamaların en güçlüsü
Yorumlar

Gökay Uyan

Teknoloji Editörü

NASA tarafından yapılan araştırmaların sonucuna göre Mars, kabaca 4 milyar yıl önce Arabia Terra ismi verilen bir bölgede atmosferi toz ve zehirli gazla dolduran binlerce güçlü volkanik patlamalar yaşadı. “Süper patlama” olarak adlandırılan bu patlamalar, yıllar boyunca Kızıl Gezegen’in ikliminin değişmesine yol açtı.

Bu patlamalar, Mars’ın erken dönemleri olarak nitelendirilen 500 milyon yıllık bir zaman diliminde gerçekleşti. O zamanlarda gezegen şu ankinden çok daha farklı bir hâldeydi.

NASA, Mars’ta binlerce antik volkan patlama yaşandığını açıkladı

NASA’nın Goddard Uzay Merkezi’nden jeolog Patrick Whelley patlamalarla ilgili, “Bu patlamaların her birinin iklime önemli bir etkisi olduğunu düşünüyoruz. Salınan gaz atmosferi daha kalın hâle getirmiş veya Güneş’i bloke ederek atmosferi daha soğuk hâle getirmiş olabilir.

Volkanik patlamaların en güçlüsü

Süper patlamalar bilinen volkan patlamalarının en güçlülerine deniyor. Bu patlamalar Volkanik Patlama İndeksi’ndeki en yüksek ölçek olan 8 büyüklüğünde bir şiddete sahip. Uzmanlara göre bir süpervolkanik patlama, atmosfere ve çevredeki arazilere 1000 kilometreküpten fazla malzeme yayıyor.

Arabia Terra’da yaşanan bu patlamalar çok uzun zaman önce olsa da Whelley ve ekibi, Mars Reconnaissance Orbiter’ın Kompakt Keşif Görüntüleme Spektrometresi (CRISM) tarafından elde edilen verileri kullanarak Mars yüzeyindeki kanıtları ortaya çıkarmayı başardılar.

Ekip eski araştırmalardan da yararlanarak bölgedeki volkanik patlamalar sonucu oluşan kalderaları incelemeye başladı ve eski patlamalardan kaynaklanan kül birikintilerini aramaya başladılar.

Daha sonra ekip, bölgede bulunan volkanik mineral profillerini analiz etti ve değişmiş volkanik kül kanıtlarına ulaştılar. Uzmanlar bundan sonra da bölgenin üç boyutlu topoğrafik bir haritasını oluşturdu ve patlamaların zamanı, sayısı ve büyüklüğü ile ilgili fikir sahibi olmayı başardılar. Sonuçlarda ise bölgede 1.000 ila 2.000 arasında "süper patlama" yaşandığı ortaya çıktı.

Bilim insanları araştırmanın başka soruları da ortaya çıkardığını belirtti. Neden sadece Arabia Terra bölgesinde süper patlamalar yaşandı? Neden Kızıl Gezegen’de başka süper yanardağ bulunamadı? NASA’dan Jacob Richardson bu soruların başka araştırmalara ön ayak olabileceğini düşünüyor.