Rusya kendini internetin geri kalanından koparmayı test ediyor

Çoğu VPN işe yaramıyor
Yabancıların Rus sansürüne uyması isteniyor
Yorumlar

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Rusya kendini internetin geri kalanından koparmayı test ediyor — **Rusya**, uzun süredir planladığı "**egemen internet**" sistemine bir adım daha yaklaştı. Ülkenin iletişim otoritesi **Roskomnadzor**, geçtiğimiz günlerde bazı bölgelerdeki yabancı internet sitelerini ve uygulamaları engelleyerek bu sistemi test etti. Benzer bir sistem Çin’de de “Great Firewall” adı altında kullanılıyor ancak ülke sakinleri VPN kullanarak bu kısıtlamaları aşabiliyor. Rus kullanıcılar ise **VPN kullanarak bile sınırları aşamıyor**; bu daha çok Kuzey Kore’ye benziyor.

Çoğu VPN işe yaramıyor

ABD merkezli bir sivil toplum kuruluşu olan Study of War'a (ISW) göre, testler Dağıstan, Çeçenistan ve İnguşetya’da gerçekleştirildi. Bu bölgelerde yaşayan kullanıcılar WhatsApp, Telegram, YouTube ve Google gibi popüler hizmetlere erişimde ciddi zorluklar yaşadı. Hatta, Rusya'nın önde gelen internet sağlayıcılarından Yandex’in bazı hizmetleri bile etkilendi.

Rus dijital haklar örgütü Roskomsvoboda, VPN’lerin büyük çoğunluğunun test sırasında işe yaramadığını, ancak bazı VPN'lerin hala erişim sağladığını belirtti. Ancak bu VPN'lerin sayısı ve isimleri açıklanmadı. Öte yandan Rusya son zamanlarda VPN kullanımına karşı baskı uyguluyor. Ülkede şu anda en az 197 VPN servisi yasaklanmış durumda ve bu servislerin birçoğu Rusya’daki Apple App Store’dan kaldırıldı.

Rusya’nın egemen internet planları, Ukrayna’ya yönelik işgalinden çok daha öncesine, Kırım'ın ilhak edildiği döneme kadar uzanıyor. Ülke, 2019 yılında federal ve ticari telekom operatörlerinin Rusya'yı internetten etkin bir şekilde ayırıp ayıramayacağını ve bir DNS önbelleği kullanarak yerel hizmetlere erişime izin verip veremeyeceğini görmek için bir dizi test gerçekleştirdi.

Yabancıların Rus sansürüne uyması isteniyor

2022’de Ukrayna işgalinin ardından, Batılı şirketler tarafından uygulanan yaptırımlar ve kısıtlamalar sonrasında Rusya Dijital Kalkınma, Haberleşme ve Kitle İletişim Bakanlığı bu yönde bir planları olmadığını açıklamıştı. Ancak Rusya'nın kendi geliştirdiği RuNet'in internetin geri kalanıyla bağlantısını tamamen kesmesi giderek daha olası görünüyor.

Aktarılanlara göre Rusya, son dönemde internet trafiğini kısıtlamaya yönelik teknik kabiliyetlerini geliştirmek için yaklaşık 648 milyon dolar yatırım yaptı. Ayrıca, Rus vatandaşlarını Batılı sosyal medya platformlarından uzaklaştırarak, hükümetin daha kolay kontrol edebileceği yerel platformlara yönlendirme çabalarını sürdürüyor. 7 Aralık’ta ise Roskomnadzor, Amazon Web Services (AWS), GoDaddy ve HostGator gibi sekiz yabancı web hosting sağlayıcısını, Rus sansür yasalarına uyum sağlamadıkları gerekçesiyle ülkede yasaklama tehdidinde bulundu.