Çernobil’de yaşayan köpekler diğerlerinden çok farklı

Çernobil’deki köpekler diğerlerinden farklı
Çernobil, radyasyonla mücadelemize yardımcı olabilir
Yorumlar

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Çernobil’de yaşayan köpekler diğerlerinden çok farklı — 1986'da Ukrayna'daki **Çernobil Nükleer Santrali'**nin dört numaralı reaktöründe meydana gelen arıza ve soncunda yaşanan patlama, yüksek miktarda radyoaktif maddeyi dışarıya püskürtmüştü. Atmosfere ve çevreye saçılan radyoaktif atomlar Avrupa’ya, Karadeniz’e ve hatta Kuzey Amerika’ya ulaşmıştı. Santrali çevreleyen alanda ekolojik bir felaket yaşanmış ve popülasyon etkilenmişti.

Çernobil faciasından sonra yönetim, bölgedeki birçok köpek de dahil olmak üzere evcil hayvanları avlama kararı almıştı ancak evcil hayvanlardan bazıları yakalanmaktan ve öldürülmekten kurtulmuştu. Kurtulan köpekler halen Çernobil Yasak Bölgesi içinde yaşıyor. Bu köpekler Clean Future Fund tarafından bölgede bakılıyor ve besleniyor.

Çernobil’deki köpekler diğerlerinden farklı

Ulusal Sağlık Enstitüleri Ulusal İnsan Genomu Araştırma Enstitüsü'nde genetikçi ve çalışmanın yazarı Elaine Ostrander, "Yüksek ve düşük seviyelerde radyasyona maruz kalmayı içeren zorlu bir ortamın, bu bölgede 15 nesil boyunca yaşamış ve üremiş hayvanların DNA'sını nasıl etkileyebileceğini görme şansı sunuyorlar" dedi.

Çernobil’deki köpekleri Avrupa'nın başka yerlerindeki safkan köpeklerle karşılaştıran ekip, Çernobil Nükleer Santrali'nin yakınında yaşayan köpeklerin genetik olarak farklı ve kapalı bir aile olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmada bölgede yaşayan köpeklerin DNA'sı ile 162 cinsten 1300'ün üzerinde safkan köpeğin DNA'ları karşılaştırıldı. Sonuçlara göre, Çernobil'de 15 kuşaktır yaşayan köpeklerin DNA düzeyinde araştırmaya dahil edilen safkanlarla veya diğer çoğrafi bölgelerdeki köpeklerle aralarında önemli farklılıkların olduğu saptandı. Bununla birlitke bölgedeki köpeklerin davranışsal ve üreyişsel olarak eski atalarından kalıntıları koruduğu da görülüyor. Araştırmada elde edilen verilerin gelecekteki genetik çalışmalar için kilit role sahip olabileceği belirtiliyor. Ek olarak sürekli olarak radyoaktif saldırının olduğu bölgelerde insanların hayatta kalabilmesi için gerekli olan biyolojik altyapının da anlaşılmasında bu araştırmanın ciddi potansiyele sahip olduğunun altı çiziliyor.

Çernobil, radyasyonla mücadelemize yardımcı olabilir

Bu arada, bu çalışma Çernobil'deki yaşam için yapılan ilk araştırma değil. Köpekler Çernobil'de incelenen ilk büyük memeli olsa da daha pek çok tür (böcekler, kuşlar vb.) incelenmiş durumda. Kirlenmeden etkilenen bölgelerde türlerin bolluğunun kesin olarak azaldığı da keşfedil. Ancak burası altın madeni gibi değerli bir yer. Zira, 2020 yılında yapılan bir diğer çalışmada melanin pigmentinin yüksek düzeyde olduğu bir mantar türü keşfedildi. Melanin, radyasyonu emip enerjiye dönüştüren bir pigment. Yüksek düzeyde melanin üretmek, radyasyon tehdidinin her zaman mevcut olduğu astronotlar için bir kurtarıcı olabilir.

Kaynakça https://www.cnet.com/science/biology/in-the-shadow-of-chernobyl-a-pack-of-dogs-unlike-any-other-roams-the-wasteland/ https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.ade2537