Kan-beyin bariyeri, merkezi sinir sistemi ile vücudun diğer kısımlarını birbirinden ayıran, kimyasal maddelerin ve yabancı cisimlerin geçişini kontrol eden, beyin sağlığı açısından oldukça hayati öneme sahip bir mekanizmadır. Ancak bu mekanizma, aynı korumayı ilaçlara karşı da yaptığından beyinle ilgili hastalıkların tedavisini zorlaştırır. Kimi ilaçlar bu bariyeri rahatlıkla geçerken kimisi de kısmen geçer.
Dünya genelinde oldukça nadir görülen bir hastalık olsa da genelde ölümle sonuçlanan beyin yiyen amipleri (Naegleria fowleri) de tedavi etmek bu nedenle zordur. Kirli sulardan, halka açık havuzlardan, göletlerden bulaşabilen bu amiplerin tedavisinde kullanılan parazit ilaçları kan-beyin bariyerini az miktarda geçer. Amipleri öldürmek için doz arttırılması halinde de ilacın yan etkileri baş göstererek insanı zehirler.
İşte bu soruna çare arayan bilim adamları, kan-beyin bariyerini geçebilen nöbet ilaçları diazepam, phenobarbitone ve phenytoini kullanarak bu amipleri öldürüp öldüremeyeceklerini araştırmışlar. Bu ilaçların hali hazırda Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu (FDA) tarafından onaylı olması en büyük avantajları. Anti-mikrobiyel özelliği nedeniyle bilim adamları, etkinliklerini arttırmak üzere ilaçlara gümüş nano parçacıkları eklemişler.
Yapılan testlerde üç ilacın da amipleri tek başına öldürebildiği, kimyasal yollarla gümüş nano parçaları eklenmesi halinde ise daha etkili oldukları gözlenmiş. Ayrıca gümüş nano parçacıklarına sahip ilaçlar insan hücrelerine zarar vermediği gibi mikroplardan korumuş ve hayatta kalma oranlarını yükseltmiş. İlaçların, amiplerin zarındaki protein algılayıcılarına ya da iyon kanallarına bağlanarak mikropları öldürdüğü tespit edilmiş.
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz: