Evrenin en eski kara deliği bulundu: 1.6 milyon Güneş kütlesinde!

Büyük Patlama’dan sadece 440 milyon yıl sonra oluştu
Yorumlar

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Evrenin en eski kara deliği bulundu: 1.6 milyon Güneş kütlesinde! — **James Webb Uzay Teleskobu** (JWST), evrenin 13,7 milyar yıllık geçmişinde gizlenen **1,6 milyon Güneş kütlesine** sahip antik bir canavar olan şimdiye kadar görülen en eski kara deliği tespit etti. Son derece hassas ve gelişmiş gözlem aletleriyle evrenin başlangıcına kadar geriye bakabilen James Webb Uzay Teleskobu, bebek galaksi **GN-z11**'in merkezindeki süper kütleli kara deliği evrenin başlangıcından sadece **440 milyon yıl sonra** oluştuğunu tespit etti.

Büyük Patlama’dan sadece 440 milyon yıl sonra oluştu

Yaklaşık 13.4 milyar yıl yaşında olan GN-z11 merkezinde devasa ve eski kara delik aslında yalnız değil zira Büyük Patlama’dan neredeyse hemen sonra kendisi gibi çok sayıda kara deliğin oluştuğu düşünülüyor. Evrenin başlangıcından sonra kozmik girdapların nasıl bu kadar hızlı bir şekilde büyüdüğü açık değil. Ancak bu soruya yanıt aramak, Samanyolu da dahil olmak üzere tüm galaksilerin merkezlerine çapa atan günümüzün süper kütleli kara deliklerinin nasıl bu kadar akıl almaz boyutlara ulaştığını açıklamaya yardımcı olabilir.

Işık uzay boşluğunda sabit bir hızla hareket ettiğinden, bilim insanları evrenin ne kadar derinine bakarlarsa aslında o kadar eski yapıları görme şansı yakalıyorlar. Yeni çalışmada kara deliği tespit etmek için gökbilimciler JWST'nin Orta Kızılötesi Aracı (MIRI) ve Yakın Kızılötesi Kamera (NIRCam) araçlarını kullandılar. Bilim insanları evrenin ilk yıllarına ait bu soluk parıltıları ayrıştırarak, ışığın içerdiği frekanslar arasında beklenmedik bir artış buldular. Onlara göre bu, bir kara deliğin etrafındaki sıcak maddenin evrene soluk ışık izleri yaydığının önemli bir işaretiydi.

Bu erken kara deliklerin nasıl bu kadar hızlı büyüdüğüne dair en popüler açıklamalar, dev gaz bulutlarının ani çöküşünden oluştukları ya da yıldız ve kara delik kümeleri arasındaki birçok birleşmeden geldikleri yönünde. Bununla birlikte, gökbilimciler bu kara deliklerden bazılarının, evren başladıktan birkaç dakika sonra ve hatta bazı teorilere göre patlamadan sadece saniyeler sonra oluştukları varsayılan “ilksel kara delikler” tarafından tohumlanmış olabileceklerini söylüyor.